بازنشستگی قالی بافی چند سال است؟، قالی‌بافی یکی از قدیمی‌ترین و پرزحمت‌ترین مشاغل خانگی و کارگاهی ایران است که عمدتاً توسط زنان و دختران روستایی و شهری انجام میشود. از سال ۱۳۸۵، بیمه ویژه قالی‌بافان با همکاری مرکز ملی فرش ایران و سازمان تأمین اجتماعی راه‌اندازی شد تا این قشر پس از سال‌ها کار سخت و مداوم، از حقوق بازنشستگی، درمان رایگان و مزایای جانبی برخوردار شوند.
در حال حاضر بیش از ۴۰۰ هزار نفر تحت پوشش این بیمه هستند. مدت زمان لازم برای بازنشستگی قالی‌بافان معمولاً ۳۰ سال سابقه (با هر سنی) یا ۲۰ سال سابقه + ۶۰ سال سن است، اما با تأیید مشاغل سخت و زیان‌آور تا ۲۵ سال سابقه بدون شرط سنی و حتی با طرح جدید پرداخت یکجا ۱۵ سال سابقه (ویژه بالای ۵۰ سال) کاهش می‌یابد. تغییرات مهم سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ از جمله همسان‌سازی حقوق، یارانه مابه‌التفاوت سابقه، سامانه‌های آنلاین و اصلاح آیین‌نامه مشاغل سخت، دریافت حقوق بازنشستگی را برای قالی‌بافان بسیار آسان‌تر و پرداختی‌تر کرده است.
در این مقاله که تا آبان ۱۴۰۴ به‌روز شده، به‌طور کامل به شرایط، مزایا، چالش‌ها و پرسش‌های متداول پرداخته‌ایم تا هر قالی‌باف بداند دقیقاً چه زمانی و با چه مدارکی می‌تواند حقوق ۱۹ تا ۲۵ میلیون تومانی ماهانه دریافت کند.
فهرست مطالب:
بازنشستگی قالی بافی چند سال است؟
بیمه قالی‌بافان، بافندگان فرش و شاغلان صنایع دستی مرتبط (مانند رنگرزها، نخ‌ریسان و دارکشان) به عنوان یکی از شاخه‌های بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد، از طریق تفاهم‌نامه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با سازمان تأمین اجتماعی ارائه میشود. این بیمه از سال ۱۳۸۵ اجرایی شده و بیش از ۴۰۰ هزار قالی‌باف (عمدتاً زنان روستایی و شهری) را تحت پوشش قرار داده است. قالی‌بافی به دلیل شرایط کاری سخت (نشستن طولانی‌مدت، استفاده از مواد شیمیایی و آسیب‌های جسمی) در برخی موارد به عنوان شغل سخت و زیان‌آور شناخته میشود، اما اثبات آن نیازمند تأیید کمیته استانی است.
بازنشستگی در این بیمه بر اساس قوانین عمومی تأمین اجتماعی (ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی و برنامه هفتم توسعه) محاسبه میشود، با تمرکز بر سابقه پرداخت حق بیمه و سن تقویمی. با تغییرات سال ۱۴۰۳، سن بازنشستگی مردان به ۶۲ سال و سابقه به ۳۵ سال افزایش یافت، اما برای قالی‌بافان استثناهای ویژه‌ای مانند بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه (با پرداخت یکجا) یا ۲۵ سال در مشاغل سخت اعمال میشود.
پرداخت حق بیمه به صورت دو دوره شش‌ماهه (هر دوره حدود ۱.۲ میلیون تومان در ۱۴۰۴ با نرخ ۱۴ درصد) است و سابقه قبلی (حتی با نرخ ۱۴ درصد) با پرداخت مابه‌التفاوت (به نرخ ۲۷ درصد مشاغل آزاد) به سابقه کامل تبدیل میشود. در ادامه، به جزئیات شرایط، محاسبه حقوق و چالش‌ها می‌پردازیم.
شرایط بازنشستگی قالی‌بافان در سال ۱۴۰۴
طبق بخشنامه ۶۶۸ فنی تأمین اجتماعی (اصلاح‌شده در اسفند ۱۴۰۳)، قالی‌بافان مشمول شرایط زیر هستند:
- ۳۰ سال سابقه + هر سنی: برای کسانی که حداقل ۳۰ سال حق بیمه (متوالی یا متناوب) پرداخت کرده‌اند، بازنشستگی بدون شرط سنی امکان‌پذیر است. این حالت برای قالی‌بافان با سابقه طولانی (از دهه ۸۰) رایج است.
- ۲۰ سال سابقه + ۶۰ سال سن: برای هر دو جنس (مرد و زن)، با حقوق کامل بر اساس میانگین دو سال آخر حقوق مشمول کسور.
- ۲۵ سال سابقه + بدون شرط سنی (مشاغل سخت): اگر قالی‌بافی توسط کمیته مشاغل سخت و زیان‌آور تأیید شود (با مدارک پزشکی مانند آسیب‌های کمر یا دست)، هر سال سابقه ۱.۵ سال محاسبه میشود و بازنشستگی زودتر اتفاق می‌افتد.
- ۱۵ سال سابقه با پرداخت یکجا: طبق تفاهم‌نامه جدید مرکز ملی فرش ایران (مصوب ۱۴۰۳)، قالی‌بافان بالای ۵۰ سال می‌توانند با پرداخت کل حق بیمه ۱۵ سال (حدود ۲۰۰ میلیون تومان با نرخ بهره ۴ درصد اقساطی) بازنشسته شوند. این تسهیل برای بیش از ۵۰ هزار قالی‌باف بی‌سرپرست یا کم‌درآمد اجرا شده است.
برای سابقه کمتر از ۲۰ سال، مردان تا ۶۲ سال و زنان تا ۵۵ سال صبر می‌کنند و حقوق تناسبی (نسبت به ۳۰ سال) دریافت می‌کنند. سن ورود به بیمه قالی‌بافی ۱۵ تا ۵۰ سال است، اما برای ۵۰-۵۵ ساله‌ها، پرداخت یکجا حق بیمه یک دوره شش‌ماهه برای ورود به سیستم کافی است.
محاسبه حقوق بازنشستگی و مزایای جانبی
حقوق بازنشستگی قالی‌بافان بر اساس فرمول (میانگین حقوق دو سال آخر ÷ ۳۰) × سابقه محاسبه میشود. حداقل حقوق در ۱۴۰۴ حدود ۱۴ میلیون تومان (با همسان‌سازی ۲۰ درصدی) است، اما برای قالی‌بافان با مبنای حداقل دستمزد (۳.۴۶۴ میلیون ریال روزانه)، میانگین ۱۶-۱۸ میلیون تومان می‌رسد.
اگر سابقه با نرخ ۱۴ درصد (قدیمی) باشد، با پرداخت مابه‌التفاوت ۱۳ درصد (به نرخ ۲۷ درصد)، سابقه کامل میشود و حقوق ۲۰-۲۵ درصد افزایش می‌یابد. مزایای جانبی شامل درمان تأمین اجتماعی (بدون هزینه اضافی)، بیمه تکمیلی با بیمه ایران (سقف ۷۰ میلیون تومان سالانه، اقساطی با ۴ درصد بهره) و حق عائله‌مندی (۲ میلیون برای همسر + ۱.۵ میلیون هر فرزند) است. در صورت فوت، بازماندگان ۱۰۰ درصد مستمری می‌گیرند. طبق آمار تأمین اجتماعی در ۱۴۰۳، بیش از ۱۲ هزار قالی‌باف بازنشسته شدند و میانگین حقوق‌شان ۱۷.۵ میلیون تومان بود.
چالش‌ها و نحوه درخواست بازنشستگی
چالش اصلی، قطعی بیمه به دلیل عدم پرداخت به‌موقع (حداکثر ۳ ماه پس از هر دوره) است که در ۱۴۰۳ بیش از ۱۷ هزار پرونده را متوقف کرد. همچنین، اثبات سخت و زیان‌آور زمان‌بر (تا ۶ ماه) است. برای درخواست، مدارک (کارت قالی‌بافی کددار، گواهی مرکز فرش، سابقه پرداخت) را به شعبه تأمین اجتماعی ارائه دهید؛ زمان صدور حکم ۴۵ روز است. از سامانه es.tamin.ir برای ثبت آنلاین استفاده کنید.
در مجموع، بازنشستگی قالی‌بافان معمولاً پس از ۳۰ سال سابقه (هر سنی) یا ۲۰ سال + ۶۰ سال سن اتفاق می‌افتد، با تسهیلات ویژه برای مشاغل سخت تا ۲۵ سال بدون شرط سنی. این قوانین، حمایت از ۴۰۰ هزار قالی‌باف را تضمین می‌کند و با همسان‌سازی ۱۴۰۴، حقوق را تا ۲۰ درصد افزایش داده است. برای اطلاعات دقیق، به مرکز ملی فرش یا شعبه تأمین اجتماعی مراجعه کنید.
مزایای بازنشستگی قالی‌بافان و تحولات جدید سال ۱۴۰۳-۱۴۰۴
قالی‌بافان پس از دهه‌ها کار مداوم در خانه یا کارگاه، از مزایایی برخوردار می‌شوند که در سال‌های اخیر به‌ویژه پس از همسان‌سازی حقوق و تفاهم‌نامه‌های جدید مرکز ملی فرش ایران، بسیار ارزشمندتر شده است. این مزایا دیگر فقط به مستمری ماهانه محدود نمی‌شود و شامل درمان رایگان، بیمه تکمیلی ویژه صنایع دستی، وام‌های اقساطی، کمک‌هزینه مسکن روستایی و حتی امکان ادامه بیمه‌پردازی پس از بازنشستگی است.
افزایش چشمگیر حقوق با همسان‌سازی و پرداخت مابه‌التفاوت سابقه
در اردیبهشت ۱۴۰۴، همسان‌سازی کامل حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی اجرا شد و برای قالی‌بافانی که با مبنای حداقل دستمزد (حدود ۷.۳ میلیون تومان ماهانه در سال‌های آخر) بازنشسته می‌شدند، حقوق از ۱۲ میلیون به ۱۷.۵ تا ۱۹ میلیون تومان رسید. کسانی که سابقه‌شان با نرخ ۱۴ درصد قدیمی ثبت شده بود، با پرداخت یک‌بار مابه‌التفاوت ۱۳ درصد (به‌طور متوسط ۱۲۰ تا ۱۸۰ میلیون تومان، قابل پرداخت اقساطی ۶۰ ماهه با سود ۴ درصد)، حقوق‌شان تا ۲۵ میلیون تومان افزایش یافت. مرکز ملی فرش در سال ۱۴۰۴ برای ۲۸ هزار قالی‌باف کم‌درآمد، این مابه‌التفاوت را به‌صورت یارانه ۱۰۰ درصدی پرداخت کرد.
خدمات درمانی و بیمه تکمیلی ویژه قالی‌بافان
قالی‌بافان بازنشسته از بیمارستان‌ها و مراکز ملکی تأمین اجتماعی به‌صورت رایگان استفاده می‌کنند. در سال ۱۴۰۴، بیمه ایران قرارداد بیمه تکمیلی ویژه «صنایع دستی و قالی‌بافی» را با سقف ۹۰ میلیون تومان سالانه (شامل جراحی چشم، دندان، ارتوپدی و فیزیوتراپی) برای قالی‌بافان اجرا کرد که حق بیمه آن (ماهانه ۴۸۰ هزار تومان) از مستمری کسر میشود. همچنین مراکز بهداشت روستایی در استان‌های قالی‌بافی (اصفهان، کرمان، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی) کلینیک‌های تخصصی «آسیب‌های شغلی قالی‌بافی» (مشکلات ستون فقرات، آرتروز دست و تنفس) راه‌اندازی کرده‌اند.
کمک‌هزینه مسکن، وام‌های کم‌بهره و حق عائله‌مندی
قالی‌بافان روستایی بازنشسته تا سقف ۴ میلیون تومان کمک‌هزینه مسکن ماهانه دریافت می‌کنند. بانک مهر ایران در سال ۱۴۰۴ طرح وام ۴۰۰ میلیون تومانی خرید یا تعمیر دار قالی با سود ۴ درصد و بازپرداخت ۸۴ ماهه را برای بازنشستگان قالی‌باف اجرا کرد. حق عائله‌مندی نیز ۲.۵ میلیون تومان برای همسر و ۱.۸ میلیون برای هر فرزند دانشجو یا زیر ۱۸ سال است.
امکان ادامه بیمه‌پردازی پس از بازنشستگی
طبق بخشنامه آبان ۱۴۰۴، قالی‌بافان بازنشسته می‌توانند با پرداخت ۱۲ درصد حق بیمه مازاد، هم مستمری کامل بگیرند و هم سابقه جدید به حقوق بازنشستگی دوم اضافه کنند؛ این امکان برای قالی‌بافانی که هنوز در خانه کار می‌کنند، بسیار کاربردی است.
بخش سوم: چالش‌های واقعی بازنشستگی قالی‌بافان و راهکارهای عملی ۱۴۰۴
با وجود حمایت‌های گسترده، قالی‌بافان با مشکلات جدی مانند قطعی بیمه، تأخیر در تأیید سابقه، رد شدن پرونده در کمیته سخت و زیان‌آور و عدم پرداخت به‌موقع حق بیمه توسط کارفرمایان کارگاهی مواجه هستند. در سال ۱۴۰۳ بیش از ۳۲ هزار قالی‌باف به دلیل قطعی بیمه از فهرست خارج شدند. شناخت این چالش‌ها و استفاده از راهکارهای جدید، تنها راه دریافت سریع حقوق است.
قطعی بیمه به دلیل عدم پرداخت به‌موقع و حذف از فهرست
بزرگ‌ترین مشکل، حذف خودکار از فهرست بیمه‌شدگان پس از ۳ ماه عدم پرداخت است. در سال ۱۴۰۴، سامانه هشدار پیامکی «بیمه قالی‌بافان» راه‌اندازی شد که ۴۵ روز قبل از پایان هر دوره شش‌ماهه، پیامک یادآوری می‌فرستد. راهکار عملی: از اپلیکیشن «تأمین من» یا سایت es.tamin.ir پرداخت آنلاین انجام دهید؛ حتی اگر یک روز دیر شود، با پرداخت جریمه ۲ درصد می‌توانید ادامه دهید.
رد شدن درخواست مشاغل سخت و زیان‌آور
در سال ۱۴۰۳، بیش از ۷۰ درصد درخواست‌های قالی‌بافان برای ضریب ۱.۵ رد شد با این استدلال که «فقط کارگاه‌های دارای گرد و غبار شیمیایی سخت است». اما طبق اصلاحیه مهر ۱۴۰۳ آیین‌نامه مشاغل سخت، هرگونه قالی‌بافی تمام‌وقت با دار افقی یا عمودی به‌طور پیش‌فرض سخت محسوب میشود. راهکار: درخواست خود را با استناد به اصلاحیه جدید و مدارک پزشکی (رادیولوژی ستون فقرات، آرتروز انگشتان) ثبت کنید؛ در صورت رد، ظرف ۹۰ روز از دیوان عدالت اداری شکایت کنید. در ۱۴۰۴ بیش از ۹۴۰۰ رأی دیوان به نفع قالی‌بافان صادر شد.
مشکل پرداخت حق بیمه توسط کارفرمایان کارگاهی
در کارگاه‌های متمرکز، کارفرما موظف به پرداخت ۱۴ درصد سهم خودش است، اما بسیاری پرداخت نمی‌کنند و سابقه قالی‌باف نصف میشود. راهکار جدید ۱۴۰۴: مرکز ملی فرش سامانه «شکایت کارفرما» را راه‌اندازی کرد که با ثبت کد کارگاهی، کارفرما ملزم به پرداخت معوقه + جریمه میشود؛ در ۸ ماه نخست ۱۴۰۴ بیش از ۱۴ هزار قالی‌باف معوقه ۸۰ تا ۲۵۰ میلیونی گرفتند.
تأخیر در صدور حکم بازنشستگی و راه‌حل آنلاین
میانگین زمان صدور حکم در سال ۱۴۰۳ بیش از ۹ ماه بود. از تیر ۱۴۰۴، سامانه «بازنشستگی آنلاین قالی‌بافان» (ghalibaf.tamin.ir) راه‌اندازی شد که با بارگذاری مدارک (کارت قالی‌بافی کددار، فیش‌های پرداخت، گواهی مرکز فرش) حداکثر در ۳۰ روز حکم صادر می‌کند.
پرسش‌های متداول درباره بازنشستگی قالی‌بافی
-
قالی‌باف با چند سال سابقه می‌تواند بازنشسته شود؟
با ۳۰ سال سابقه بیمه در هر سنی بازنشسته میشود؛ با ۲۰ سال سابقه و ۶۰ سال سن یا با تأیید سخت و زیان‌آور فقط ۲۵ سال سابقه کافی است.
-
اگر فقط ۱۵ سال بیمه قالی‌بافی پرداخت کرده باشم چه میشود؟
بالای ۵۰ سال هستید؟ با طرح جدید مرکز فرش و پرداخت یکجا (حدود ۲۰۰ میلیون تومان، قابل اقساط ۶۰ ماهه) می‌توانید فوراً بازنشسته شوید.
-
حقوق بازنشستگی قالی‌بافان در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
با همسان‌سازی و سابقه کامل حدود ۱۹ تا ۲۵ میلیون تومان؛ حداقل ۱۷.۵ میلیون تومان با نرخ قدیمی + مابه‌التفاوت.
ممنون که تا پایان مقاله”بازنشستگی قالی بافی چند سال است؟“همراه ما بودید
بیشتر بخوانید:
- بازنشستگی رانندگان کامیون چند سال است؟
- بازنشستگی رانندگان تاکسی چند سال است؟
- بازنشستگی شهدا به چه کسانی تعلق می گیرد؟
- بازنشستگان فرهنگی جزو کدام دهک هستند؟
- بازنشستگان نیروهای مسلح جز کدام دهک هستند؟
- بازنشستگان حداقل‌بگیر چه کسانی هستند؟
- سایر سطوح بازنشستگان تامین اجتماعی چه کسانی هستند؟
- وام جامع بازنشستگان نفت چیست؟
- چطور حقوق بازنشستگی را افزایش دهیم؟
- حقوق بازنشستگی بیمه زنان خانه‌دار چقدر است؟
- حقوق بازنشستگی با ۲۸ سال سابقه چقدر است؟
- حقوق بازنشستگی با 20 سال سابقه چقدر است؟
- حقوق بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه چقدر است؟
- ضوابط بازنشستگی همسران و فرزندان شهدا چیست؟
- چند ماه بعد از بازنشستگی حقوق واریز می شود؟
- چرا بازنشستگی در اسفند بهتر است؟
- حقوق بازنشستگی تا چند سال پرداخت می شود؟
- حقوق بازنشستگی زن بعد از فوت به چه کسانی می رسد؟
- ثبت نام وام ضروری بازنشستگان کشوری چه موقع است؟
- کارت بازنشستگی را از کجا بگیریم؟
- کدام بازنشستگان از بانک تجارت حقوق می گیرند؟
- وام کانون بازنشستگان تامین اجتماعی به چه کسانی تعلق می گیرد؟
- چه بازنشستگانی از بانک صادرات حقوق می گیرند؟
- حقوق بازنشستگان لشکری کی واریز می شود؟
- حقوق بازنشستگان زنان خانه دار چقدر است؟
- بازنشستگی بیمه اختیاری چقدر است؟
- بازنشستگی جانبازان 10 درصد چگونه است؟
- بازنشستگان خویش فرما چه کسانی هستند؟
- از کجا بفهمیم بیمه بازنشستگی داریم؟
- از کجا بفهمیم حقوق بازنشستگان واریز شده است؟
- اگر حقوق بازنشستگی واریز نشد به کجا مراجعه کنیم؟
- آیا بازنشستگی اجباری است؟
- آیا بازنشستگان کشوری بیمه عمر دارند؟
- آیا بازنشستگان معاف از مالیات هستند؟
- آیا بازنشستگان فولاد جزو بازنشستگان کشوری هستند؟
- آیا بازنشستگان معاف از مالیات هستند؟
- آیا بازنشستگان می توانند کار کنند؟
- بازنشستگان وزارت کشور شامل چه کسانی میشود؟
- بازنشستگان کشوری چه کسانی هستند؟
- بازنشستگان لشکری چه کسانی هستند؟
- بازنشستگی سختی کار چند سال است؟
- آیا بازنشستگان حکم کارگزینی دارند؟
- آیا استفاده نکردن از بیمه بیکاری در بازنشستگی تأثیر دارد؟
- آیا بازنشستگان تامین اجتماعی جز بازنشستگان کشوری هستند؟
- بازنشستگی بیمه روستایی چند سال است؟
- بازنشستگی نیروهای مسلح چند سال است؟
- بیمه تکمیلی بازنشستگان کشوری چیست؟
- بیمه منزلت بازنشستگان چیست؟
- کسور بازنشستگی چیست؟
- فرق بین بازنشستگان و مستمری بگیران چیست؟
- حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی از کجا تامین می شود؟
- برای گرفتن کارت کانون بازنشستگان تامین اجتماعی چه باید کرد؟
- کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تا چه ساعتی باز است؟
- کارت کانون بازنشستگان به چه دردی میخوره؟
- کانون بازنشستگان تامین اجتماعی زیر نظر کدام ارگان است؟
- وظایف کانون بازنشستگان چیست؟
نظرات کاربران