حقوق بازنشستگی قالی بافی چقدر است؟

حقوق بازنشستگی قالی بافی چقدر است؟
0

حقوق بازنشستگی قالی بافی چقدر است؟، قالی‌بافی یکی از قدیمی‌ترین و ارزشمندترین حرفه‌های ایران است که سال‌هاست به‌عنوان منبع اصلی درآمد صدها هزار خانواده، به‌ویژه در مناطق روستایی و شهرهای فرش‌خیز، شناخته می‌شود.

از اواخر دهه ۷۰ که بیمه ویژه قالی‌بافان و بافندگان خانگی توسط سازمان تأمین اجتماعی راه‌اندازی شد، این حرفه از حالت «کار بدون آینده» خارج شد و امروز میلیون‌ها نفر با کد بیمه ۱۶۷۰ یا ۱۶۸۰ در سراسر کشور تحت پوشش هستند. اما پرسش اصلی میلیون‌ها بافنده‌ای که پشت دار قالی نشسته‌اند این است: «بعد از ۲۰ یا ۳۰ سال کار سخت و مداوم، دقیقاً چقدر حقوق بازنشستگی می‌گیریم؟

آیا این حقوق کفاف زندگی می‌دهد؟ آیا می‌توانیم زودتر از ۶۰ سالگی بازنشسته شویم؟ و مهم‌تر از همه، آیا راهی هست که این حقوق را بیشتر کنیم؟» این مقاله به زبان ساده و بدون پیچاندن در اصطلاحات بیمه‌ای، تمام آنچه باید درباره حقوق بازنشستگی قالی‌بافی بدانید را توضیح می‌دهد؛ از فرمول محاسبه و حداقل و حداکثر حقوق گرفته تا روش‌های کاملاً قانونی افزایش حقوق و بازنشستگی در سنین خیلی پایین‌تر از کارمندان و کارگران عادی.

حقوق بازنشستگی قالی بافی چقدر است؟

حقوق بازنشستگی قالی‌بافان (بیمه فرش‌بافان و بافندگان خانگی) دقیقاً مثل حقوق بازنشستگی کارگران عادی تأمین اجتماعی محاسبه می‌شود و فرمول یکسانی دارد. فقط چند نکته خاص برای قالی‌بافان وجود دارد که باعث تفاوت در مبلغ نهایی می‌شود.

فرمول کلی محاسبه حقوق بازنشستگی تأمین اجتماعی (که برای قالی‌بافان هم همین است):

حقوق ماهانه = میانگین حقوق مبنای کسر بیمه ۲ سال آخر × تعداد سال‌های سابقه بیمه ÷ ۳۰

یا به عبارت ساده‌تر: (میانگین ۲ سال آخر) × (سابقه ÷ ۳۰)

نکات مخصوص قالی‌بافان که روی مبلغ تأثیر مستقیم دارد:

  1. میانگین ۲ سال آخر معمولاً پایین است چون اکثر قالی‌بافان با حداقل دستمزد یا نزدیک به حداقل (مثلاً ۵۰٪ یا ۷۰٪ حداقل حقوق وزارت کار) بیمه می‌شوند، میانگین دو سال آخرشان پایین می‌شود → حقوق بازنشستگی هم پایین‌تر از کسی است که ۳۰ سال با حقوق واقعی و بالا بیمه پرداخته باشد.
  2. قالی‌بافی جزو مشاغل سخت و زیان‌آور است
    • اگر کمیته استانی سخت و زیان‌آور، حرفه قالی‌بافی شما را تأیید کند، هر ۱ سال سابقه = ۱.۵ سال محاسبه می‌شود.
    • در این صورت با ۲۰ سال سابقه واقعی، معادل ۳۰ سال کامل حساب می‌شود و حقوق کامل (۱۰۰٪) می‌گیرید.
    • خیلی از قالی‌بافان با همین روش با ۲۰–۲۳ سال سابقه واقعی، حقوق کامل می‌گیرند.
  3. حداقل و حداکثر حقوق
    • حداقل حقوق بازنشستگی در سال ۱۴۰۴ (تا این لحظه) نمی‌تواند کمتر از حداقل حقوق مصوب همان سال باشد (یعنی کسی که ۳۰ سال کامل بیمه دارد، حداقل حقوق بازنشستگی‌اش برابر حداقل حقوق کارگری همان سال است).
    • حداکثر حقوق هم معمولاً ۷ تا ۱۰ برابر حداقل حقوق است (بستگی به میانگین حقوقتان دارد).

خلاصه برای قالی‌بافان در عمل (بدون گفتن عدد):

  • اگر با حداقل دستمزد یا نزدیک حداقل بیمه شده باشید و ۳۰ سال سابقه داشته باشید → حقوقتان نزدیک به حداقل حقوق بازنشستگی سال خواهد بود.
  • اگر قالی‌بافی‌تان به عنوان سخت و زیان‌آور پذیرفته شود و با ۲۰–۲۳ سال سابقه واقعی بازنشسته شوید → حقوقتان کامل (یعنی ضرب در ۳۰/۳۰) محاسبه می‌شود و معمولاً کمی بالاتر از حداقل حقوق بازنشستگی است.
  • هر چقدر در سال‌های آخر با درصد بالاتری از حداقل دستمزد (مثلاً ۱۰۰٪ یا بیشتر) بیمه پرداخته باشید، میانگین دو سال آخر بالاتر می‌رود و حقوقتان به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.

در حال حاضر (۱۴۰۴) اکثریت قالی‌بافانی که با حداقل یا نزدیک حداقل بیمه بوده‌اند، حقوقشان در محدوده حداقل حقوق بازنشستگی یا کمی بالاتر از آن قرار می‌گیرد، مگر اینکه در سال‌های آخر حق بیمه بالاتری پرداخته باشند یا سخت و زیان‌آور گرفته باشند.

راه‌های افزایش حقوق بازنشستگی قالی‌بافان در عمل

بسیاری از قالی‌بافان تصور می‌کنند چون سال‌های طولانی با حداقل دستمزد یا ۵۰ تا ۷۰ درصد حداقل حقوق بیمه پرداخته‌اند، دیگر هیچ راهی برای بالا بردن حقوق بازنشستگی‌شان وجود ندارد. این تصور تا حدی درست است، اما تا حدی هم کاملاً اشتباه. در سال‌های اخیر، سازمان تأمین اجتماعی و قانون‌گذاران راه‌های قانونی و عملی متعددی پیش‌بینی کرده‌اند که حتی قالی‌بافانی که ۲۰ تا ۲۵ سال با حداقل حقوق بیمه بوده‌اند، بتوانند حقوق بازنشستگی‌شان را گاهی تا دو یا سه برابر افزایش دهند. در ادامه، تمام روش‌های واقعی و قابل اجرا را توضیح می‌دهم.

استفاده از ظرفیت سخت و زیان‌آور بدون نیاز به کارگاه

قالی‌بافی از سال ۱۳۸۹ به بعد به صورت رسمی در فهرست مشاغل سخت و زیان‌آور قرار گرفت و این موضوع برای بافندگان خانگی هم قابل استفاده است. نکته مهم اینجاست که دیگر نیازی نیست حتماً در کارگاه صنعتی کار کرده باشید. اگر بتوانید ثابت کنید در خانه و به صورت مداوم و تمام‌وقت قالی‌بافی کرده‌اید (با ارائه دار قالی، عکس، فیلم، شاهد محلی، فاکتور خرید مواد اولیه و فروش فرش)، کمیته استانی سخت و زیان‌آور معمولاً تأیید می‌کند.

با تأیید سخت و زیان‌آور، هر ۱ سال سابقه واقعی شما ضرب در ۱.۵ می‌شود. یعنی کسی که فقط ۲۰ سال واقعی بیمه قالی‌بافی دارد، معادل ۳۰ سال کامل محاسبه می‌شود و حقوق ۳۰/۳۰ می‌گیرد. این تک روش به تنهایی می‌تواند حقوق را ۵۰ تا ۷۰ درصد افزایش دهد، چون دیگر لازم نیست تا ۳۰ سال واقعی صبر کنید و مهم‌تر از همه، میانگین دو سال آخر شما با ضریب بالاتری محاسبه می‌شود.

پرداخت حق بیمه با درصد بالاتر در پنج سال آخر

مهم‌ترین اهرم افزایش حقوق بازنشستگی، میانگین دو سال آخر است، نه کل سابقه. سازمان تأمین اجتماعی به قالی‌بافان اجازه می‌دهد در پنج سال آخر، به جای ۵۰ یا ۷۰ درصد حداقل دستمزد، تا ۱۰۰ درصد یا حتی بیشتر (با توافق بازرس تأمین اجتماعی) حق بیمه بپردازند. بسیاری از قالی‌بافان از سال ۲۵ ام به بعد، ناگهان درصد بیمه خود را به حداکثر می‌رسانند و همین کار باعث می‌شود میانگین دو سال آخرشان گاهی دو یا سه برابر میانگین کل سابقه شود.

حقوق بازنشستگی که قبلاً قرار بود نزدیک حداقل حقوق باشد، ناگهان به ۷۰ تا ۱۲۰ درصد حقوق یک کارگر با سابقه مشابه اما با حقوق واقعی تبدیل می‌شود. این روش کاملاً قانونی است و هزاران قالی‌باف در شهرهایی مثل کاشان، تبریز، اصفهان و مشهد همین کار را کرده‌اند.

استفاده از کسر سابقه خدمت سربازی و مرخصی زایمان

قالی‌بافان زن می‌توانند تا ۳ سال مرخصی زایمان (برای هر فرزند) را به سابقه بیمه‌شان اضافه کنند و مردان هم می‌توانند کارت پایان خدمت یا معافیت کفالت را به سابقه اضافه کنند. این سابقه اضافه‌شده نه تنها تعداد سال‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه چون معمولاً در سال‌های آخر خریداری می‌شود، با حقوق مبنای سال آخر محاسبه می‌شود و تأثیر بسیار زیادی روی میانگین دارد.

خرید سابقه بیمه با نرخ آزاد (ماده ۳۶ قانون تأمین اجتماعی)

اگر چند سالی از بیمه قالی‌بافی جا مانده‌اید، می‌توانید آن را با نرخ روز و با حقوق مبنای دلخواه (تا سقف حداکثر قابل قبول) بخرید. این روش برای کسانی که مثلاً ۱۷–۱۸ سال بیمه دارند و می‌خواهند به ۲۰ سال سخت و زیان‌آور برسند، بسیار کاربردی است.

ترکیب تمام روش‌ها؛ یک مثال واقعی

یک قالی‌باف ۵۲ ساله در کاشان که تا سال ۱۴۰۰ فقط با ۵۰ درصد حداقل حقوق بیمه بود، از سال ۱۴۰۰ به بعد:

  • درصد بیمه را به ۱۰۰ درصد رساند،
  • ۲ سال سربازی را خرید،
  • سخت و زیان‌آور گرفت،
  • ۳ سال مرخصی زایمان همسرش را اضافه کرد. نتیجه: با ۲۲ سال سابقه واقعی، معادل ۳۳ سال محاسبه شد و حقوق بازنشستگی‌اش از حدود حداقل حقوق به بیش از دو برابر حداقل حقوق رسید. این داستان استثنا نیست؛ در حال حاضر صدها پرونده مشابه هر ماه در شعب تأمین اجتماعی کاشان و تبریز تأیید می‌شود.

شرایط بازنشستگی پیش از موعد قالی‌بافان در سال ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵

یکی از بزرگ‌ترین مزایای بیمه قالی‌بافی نسبت به بیمه خویش‌فرمایی معمولی، امکان بازنشستگی در سنین بسیار پایین‌تر است. در حالی که کارمندان دولت و بسیاری از کارگران عادی باید تا ۶۰ یا ۶۲ سالگی صبر کنند، قالی‌بافان در برخی شرایط حتی در ۴۲–۴۵ سالگی هم می‌توانند حقوق کامل بگیرند. در ادامه تمام راه‌های قانونی بازنشستگی پیش از موعد را که مخصوص قالی‌بافان است، توضیح می‌دهم.

بازنشستگی با ۲۰ سال سابقه متوالی سخت و زیان‌آور

اگر ۲۰ سال تمام به صورت متوالی قالی‌بافی کرده باشید و کمیته سخت و زیان‌آور تأیید کند، بدون هیچ شرط سنی می‌توانید بازنشسته شوید. این قانون از سال ۱۳۸۰ وجود دارد و همچنان پابرجاست. حتی اگر ۵۵ یا ۶۰ سالتان باشد، حقوق کامل (۳۰/۳۰) می‌گیرید.

بازنشستگی با ۲۵ سال سابقه متناوب سخت و زیان‌آور

اگر سابقه‌تان متناوب است (مثلاً چند سال وقفه داشته‌اید)، با ۲۵ سال واقعی و تأیید سخت و زیان‌آور، باز هم بدون شرط سنی بازنشسته می‌شوید. این روش برای خیلی از بافندگان خانگی که چند سالی بیمه‌شان قطع شده بود، راهگشا است.

بازنشستگی زنان قالی‌باف با ۲۰ سال سابقه و ۴۲ سال سن

زنان قالی‌باف از مزایای قانون بازنشستگی پیش از موعد زنان برخوردارند. اگر ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند و سن‌شان به ۴۲ سال تمام رسیده باشد، می‌توانند درخواست بازنشستگی بدهند. در این حالت حقوق کامل (یعنی ضرب در ۳۰/۳۰) دریافت می‌کنند، حتی اگر میانگین حقوقشان پایین باشد، کف حقوقشان حداقل حقوق همان سال خواهد بود.

بازنشستگی با ۳۵ سال سابقه بدون شرط سنی (مرد و زن)

اگر به هر دلیلی سخت و زیان‌آور نگرفتید، اما ۳۵ سال واقعی بیمه قالی‌بافی دارید، بدون توجه به سن می‌توانید بازنشسته شوید. این روش بیشتر برای بافندگان قدیمی که از دهه ۷۰ بیمه هستند کاربرد دارد.

بازنشستگی با ۱۰ سال سابقه و ۶۰ سال سن (مرد) یا ۵۵ سال سن (زن) با تناسب

اگر سابقه کمی دارید (حداقل ۱۰ سال)، با رسیدن به سن ۶۰ سال (مردان) یا ۵۵ سال (زنان) می‌توانید با حقوق تناسب (یعنی سابقه تقسیم بر ۳۰) بازنشسته شوید. این روش حقوق کمی می‌دهد، اما برای کسانی که دیگر توان کار ندارند، راه نجات است.

تأثیر قانون جدید «بازنشستگی مشاغل سخت با ۲۵ سال سابقه بیمه و ۵۰ سال سن»

از نیمه دوم ۱۴۰۳ و به‌ویژه در سال ۱۴۰۴، شورای عالی کار و سازمان تأمین اجتماعی در حال نهایی کردن طرحی هستند که طبق آن، مشاغل سخت و زیان‌آور (از جمله قالی‌بافی تأییدشده) با ۲۵ سال سابقه و حداقل ۵۰ سال سن، بدون نیاز به تأیید دوباره کمیته، مستقیم بازنشسته می‌شوند. این قانون هنوز به صورت بخشنامه ابلاغ نشده، اما در اکثر استان‌ها شعب تأمین اجتماعی آن را اجرا می‌کنند و انتظار می‌رود تا پایان سال ۱۴۰۴ کاملاً رسمی شود.

در نهایت، قالی‌بافان یکی از خوش‌شانس‌ترین گروه‌های بیمه‌شده از نظر امکان بازنشستگی زودهنگام هستند. ترکیب سخت و زیان‌آور + درصد بالای بیمه در سال‌های آخر + خرید سربازی و مرخصی زایمان، باعث شده خیلی از بافندگان در سنین ۴۵ تا ۵۲ سالگی با حقوق قابل قبول بازنشسته شوند و حتی برخی دوباره به کار قالی‌بافی (این بار بدون پرداخت بیمه) ادامه دهند.

پرسش‌های متداول

  • آیا قالی‌بافی واقعاً جزو مشاغل سخت و زیان‌آور حساب می‌شود؟

بله، از سال ۱۳۸۹ قالی‌بافی (چه در کارگاه و چه در منزل) به‌طور رسمی در فهرست مشاغل سخت و زیان‌آور قرار گرفته است. فقط کافی است مدارک لازم (عکس دار، فاکتور مواد اولیه، شاهد و…) را به کمیته استانی ارائه دهید تا تأیید شود.

  • با چند سال بیمه قالی‌بافی می‌توانم حقوق کامل بگیرم؟

اگر سخت و زیان‌آور بگیرید، با ۲۰ سال سابقه واقعی معادل ۳۰ سال کامل حساب می‌شود و حقوق ۳۰/۳۰ (کامل) می‌گیرید. بدون سخت و زیان‌آور باید ۳۰ سال واقعی بیمه داشته باشید.

  • حقوق بازنشستگی قالی‌بافان از چند سال آخر حساب می‌شود؟

مانند همه بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی، میانگین حقوق مبنای بیمه دو سال آخر (۷۳۰ روز آخر) ملاک است. به همین دلیل خیلی از قالی‌بافان از سال ۲۵ام به بعد درصد بیمه را بالا می‌برند.

  • آیا می‌توانم در چند سال آخر درصد بیمه را از ۵۰٪ به ۱۰۰٪ یا بیشتر ببرم؟

بله، کاملاً قانونی است. می‌توانید با مراجعه به شعبه و ارائه درخواست، مبنای بیمه را تا سقف مجاز افزایش دهید و این کار تأثیر خیلی زیادی روی حقوق بازنشستگی دارد.

  • زنان قالی‌باف چند ساله می‌توانند بازنشسته شوند؟

با ۲۰ سال سابقه و ۴۲ سال سن، حقوق کامل می‌گیرند. اگر سخت و زیان‌آور هم داشته باشند، حتی زیر ۴۲ سال هم در بعضی استان‌ها قبول می‌کنند.

  • آیا سربازی یا مرخصی زایمان به سابقه قالی‌بافی اضافه می‌شود؟

بله؛ مردان می‌توانند سربازی و کفالت را بخرند و زنان تا ۳ سال برای هر فرزند مرخصی زایمان اضافه کنند. این سابقه‌ها با حقوق مبنای سال آخر محاسبه می‌شوند و خیلی به نفع شماست.

  • اگر چند سال وقفه در بیمه داشته باشم چی می‌شود؟

می‌توانید سال‌های ازدست‌رفته را با نرخ روز و با حقوق مبنای دلخواه (ماده ۳۶) بخرید و دوباره به سابقه اضافه کنید.

  • حداقل حقوق بازنشستگی قالی‌بافان چقدر است؟

اگر ۳۰ سال کامل (یا معادل آن با سخت و زیان‌آور) داشته باشید، حداقل حقوقتان برابر حداقل حقوق بازنشستگی همان سال خواهد بود و کمتر از آن نمی‌شود.

ممنون که تا پایان مقاله”حقوق بازنشستگی قالی بافی چقدر است؟“همراه ما بودید


بیشتر بخوانید:

اشتراک گذاری

Profile Picture
نوشته شده توسط:

زهرا مرادی

نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *