مصرف برق بیتکوین همتراز با کشورها؛ معماهای زیستمحیطی و راهحلهای پاک
به گزارش مالی3، شبکه بیتکوین، بهواسطه مکانیزم «اثبات کار» (Proof of Work)، برای جلوگیری از حملات اسپم و تأیید تراکنشها نیازمند محاسبات پیچیده و مصرف چشمگیر انرژی است. نخستین بار در سال ۱۹۹۳ سینتیا داورک و مونی نائور الگوریتم اثبات کار را معرفی کردند و بیش از یک دهه بعد ساتوشی ناکاموتو آن را پایهای برای استخراج بیتکوین قرار داد. در این مدل، ماینرها با انجام «کار»های محاسباتی برای حل معماهای رمزنگاری، پاداش دریافت میکنند؛ فرآیندی که از روزهای اولیه با یک رایانه معمولی ممکن بود اما امروز به مزارع صنعتی حاوی صدها دستگاه ASIC منتهی شده است.
تا سال ۲۰۱۸، مصرف انرژی بیتکوین قابل مقایسه با کشورهایی مانند نیجریه و دانمارک شد. هر تراکنش این شبکه بیش از ۱۱۰۰ کیلوواتساعت برق (معادل مصرف ۳۸ روز یک خانواده آمریکایی)، حدود ۱۷۵۰۰ لیتر آب شیرین، ۲۸۰ گرم زباله الکترونیکی و انتشار گازهای گلخانهای معادل ۶۲۰ ویدئوی یوتیوب را در پی دارد. براساس آمار DigiConomist و Statista، استخراج طلا در مقایسه با استخراج بیتکوین تأثیر زیستمحیطی کمتری دارد.
فعالان محیطزیست و شرکتهای بزرگ از جمله تسلا، در سال ۲۰۲۱ به دلیل نگرانیهای زیستمحیطی پرداخت با بیتکوین را متوقف کردند. در سوی دیگر، اتریوم در سال ۲۰۲۲ به الگوریتم کممصرفتری موسوم به «اثبات سهام» مهاجرت کرد. براساس تخمینها، ۵۰ تا ۹۰ درصد برق مصرفشده در استخراج بیتکوین از سوختهای فسیلی تأمین میشود که موجب نگرانی درباره ردپای کربنی این فناوری است.
با این حال، طرفداران بیتکوین استدلال میکنند که تصویر کاملتر نیست. مؤسسه تحقیقات داراییهای دیجیتال با تأکید بر دادههای دقیقتر از سال ۲۰۲۲، مدعی است که بخش زیادی از گزارشهای منفی بر اساس مطالعات ناقص ۲۰۱۸ بازتولید شدهاند. از سوی دیگر، برخی عملیات معدنی اقدام به استفاده از انرژی مازاد و تجدیدپذیر کردهاند: یک استخر شنای نیویورکی برق اضافی استخراج را برای گرمکردن استخرها به کار میبرد و در اتیوپی، از انرژی سد رنسانس بزرگ برای استخراج «پاک» بیتکوین استفاده میشود.
مطالعات اولیه سال ۲۰۲۴ نشان میدهد استخراج بیتکوین میتواند نقش مثبتی در کاهش انتشار CO₂ ایفا کند و تا سال ۲۰۳۰ حدود ۷۰ درصد شبکه از انرژی پایدار بهرهمند شود. با وجود شکاف میان عملیات سنتی و سبز، روند رو به رشد بهسوی استخراج دوستدار محیطزیست در حال افزایش است .
نظرات کاربران