مقایسه بازده صندوق ها

مقایسه بازده صندوق ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری بورسی به دلیل تنوع در انواع و استراتژی‌ها، گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذارانی هستند که به دنبال سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار بورس ایران با سطوح مختلف ریسک‌پذیری می‌باشند. این صندوق‌ها شامل انواع سهامی، درآمد ثابت، مختلط، اهرمی و مبتنی بر طلا هستند که هر کدام ویژگی‌ها، ریسک‌ها و بازدهی متفاوتی دارند.

تا ۱ تیر ۱۴۰۴ (ژوئن ۲۰۲۵)، عواملی مانند تورم بالا، نوسانات ارزی، سیاست‌های پولی و شرایط بازار بورس بر عملکرد صندوق‌هایی مانند آگاه، سپهر کاریزما، یاقوت آگاه، افرا نماد پایدار و عیار تأثیر گذاشته‌اند. این مقاله با هدف مقایسه بازدهی این صندوق‌ها، به تحلیل عوامل مؤثر بر عملکرد و ارائه راهنمایی برای انتخاب مناسب می‌پردازد. در ادامه، با پاسخ به پرسش‌های متداول، اطلاعات جامعی برای تصمیم‌گیری آگاهانه ارائه می‌شود.

فهرست مطالب:

مقایسه بازده صندوق ها
تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر بازدهی صندوق‌های بورسی
پیش‌بینی بازدهی و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌های بورسی

مقایسه بازده صندوق ها

صندوق‌های سرمایه‌گذاری بورسی در ایران، شامل صندوق‌های سهامی، درآمد ثابت و اهرمی، گزینه‌های محبوبی برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هستند که بازدهی و ریسک متفاوتی ارائه می‌دهند. تا خرداد ۱۴۰۴ (ژوئن ۲۰۲۵)، این صندوق‌ها تحت تأثیر عواملی مانند شرایط بازار بورس، نرخ ارز، تورم و مدیریت حرفه‌ای، عملکردهای متنوعی داشته‌اند. این مقاله به مقایسه بازدهی صندوق‌های سهامی (آگاه، گنجینه زرین شهر)، درآمد ثابت (یاقوت آگاه، افرا نماد پایدار) و اهرمی (موج فیروزه، کاریزما) پرداخته و عوامل کلیدی مؤثر بر آن‌ها را بررسی می‌کند.

عوامل مؤثر بر بازدهی

شرایط بازار: بازارهای صعودی به نفع صندوق‌های سهامی و اهرمی است، در حالی که صندوق‌های درآمد ثابت در بازارهای نوسانی ثبات بیشتری دارند.
ترکیب دارایی‌ها: صندوق‌های سهامی حداقل ۷۰٪ سهام، درآمد ثابت حداقل ۷۰٪ اوراق و اهرمی‌ها ترکیبی با اهرم مالی دارند که بازدهی و ریسک را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
مدیریت صندوق: تصمیم‌گیری‌های مدیران در انتخاب دارایی‌ها و زمان‌بندی معاملات نقش کلیدی دارد.
نقدشوندگی و کارمزدها: صندوق‌های ETF نقدشوندگی بالاتری دارند، اما کارمزدهای مدیریتی می‌توانند بازدهی خالص را کاهش دهند.

مقایسه بازدهی صندوق‌ها

بر اساس داده‌های موجود تا ژوئن ۲۰۲۵:

صندوق سهامی آگاه: با تمرکز بر سهام شرکت‌های بزرگ، بازدهی سالانه ۲۰-۳۰٪ داشته است. مناسب برای سرمایه‌گذاران با ریسک‌پذیری بالا.
صندوق گنجینه زرین شهر: با ۸۵٪ تخصیص به سهام، بازدهی ۲۵-۳۵٪ در بازارهای صعودی ارائه داده، اما در بازار نزولی نوسانات بیشتری دارد.
صندوق درآمد ثابت یاقوت آگاه: با تمرکز بر اوراق مشارکت، بازدهی سالانه ۲۰-۲۳٪ داشته و برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار مناسب است.
صندوق افرا نماد پایدار: با بازدهی تجمعی ۲۰۳٪ تا ۱۴۰۳ و سالانه ۲۲-۲۵٪، عملکرد برتری در میان صندوق‌های درآمد ثابت داشته است.
صندوق اهرمی موج فیروزه: با ضریب اهرمی بالا، بازدهی ۳۰-۴۰٪ در بازار صعودی داشته، اما ریسک بالایی دارد.
صندوق اهرمی کاریزما: با بازدهی سالانه ۲۸-۳۸٪، به دلیل تمرکز بر صنایع صادراتی، در بازارهای صعودی عملکرد قوی داشته است.

مزایا و معایب سرمایه‌گذاری

مزایا:
- تنوع در ریسک و بازدهی برای سرمایه‌گذاران مختلف
- مدیریت حرفه‌ای و کاهش نیاز به تحلیل مستقیم
- نقدشوندگی بالا در صندوق‌های ETF
معایب:
- ریسک بالا در صندوق‌های سهامی و اهرمی در بازارهای نزولی
- کارمزدهای مدیریتی که بازدهی خالص را کاهش می‌دهند
- وابستگی به شرایط اقتصادی و سیاست‌های نظارتی

تحلیل بازدهی تا خرداد ۱۴۰۴

تا ژوئن ۲۰۲۵، صندوق‌های اهرمی مانند موج فیروزه و کاریزما در بازارهای صعودی بازدهی بالاتری نسبت به شاخص کل داشته‌اند، اما در بازارهای نزولی زیان بیشتری متحمل شده‌اند. صندوق‌های سهامی مانند گنجینه زرین شهر در دوره‌های رشد بازار (مانند بهار ۱۴۰۳) عملکرد بهتری از درآمد ثابت داشته‌اند. صندوق‌های درآمد ثابت مانند یاقوت آگاه و افرا با ثبات بالا، برای حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم مناسب بوده‌اند. با توجه به تورم بالا و نوسانات ارزی، صندوق‌های اهرمی و سهامی برای ریسک‌پذیران و درآمد ثابت برای محافظه‌کاران جذاب‌اند.

صندوق‌های اهرمی (موج فیروزه، کاریزما) برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر، سهامی (آگاه، گنجینه زرین شهر) برای میان‌مدت و درآمد ثابت (یاقوت، افرا) برای محافظه‌کاران مناسب‌اند. بررسی گزارش‌های فیپیران و مشورت با مشاوران مالی برای انتخاب صندوق توصیه می‌شود.

تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر بازدهی صندوق‌های بورسی

بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری بورسی در ایران تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله شرایط بازار، سیاست‌های اقتصادی، مدیریت حرفه‌ای و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری قرار دارد. تا ۱ تیر ۱۴۰۴ (ژوئن ۲۰۲۵)، انواع صندوق‌های سهامی، درآمد ثابت، مختلط، اهرمی و مبتنی بر طلا عملکردهای متفاوتی را در بازار بورس تهران ثبت کرده‌اند. این بخش به بررسی عوامل کلیدی مؤثر بر بازدهی این صندوق‌ها، از جمله روندهای بازار، ترکیب دارایی‌ها و سیاست‌های نظارتی، می‌پردازد تا درک جامعی از پویایی‌های عملکرد آن‌ها ارائه دهد.

تأثیر روندهای بازار بورس

بازدهی صندوق‌های بورسی به شدت به شرایط کلی بازار بورس وابسته است. در دوره‌های صعودی، مانند بهار ۱۴۰۳ که شاخص کل بورس حدود ۱۵٪ رشد داشت، صندوق‌های سهامی و اهرمی مانند سپهر کاریزما و موج فیروزه بازدهی‌های قابل توجهی بین ۳۰-۴۵٪ برای واحدهای ممتاز یا سهام‌محور خود ثبت کردند. این عملکرد به دلیل سرمایه‌گذاری در صنایع پیشرو مانند پتروشیمی، فلزات اساسی و شرکت‌های صادراتی بود که از افزایش نرخ ارز و قیمت‌های جهانی سود بردند. برای مثال، صندوق اهرمی کاریزما با ضریب اهرمی بالا، در سه‌ماهه اول ۱۴۰۳ بازدهی ماهانه ۱۰٪ را برای واحدهای ممتاز ارائه داد.

در مقابل، در دوره‌های نزولی یا اصلاحی، مانند پاییز ۱۴۰۳ که شاخص کل حدود ۱۰٪ افت کرد، صندوق‌های سهامی و اهرمی زیان‌هایی بین ۵-۲۰٪ را تجربه کردند. صندوق‌های درآمد ثابت، مانند یاقوت آگاه و افرا نماد پایدار، در چنین دوره‌هایی با بازدهی پایدار ۱.۵-۲٪ ماهانه، ثبات بیشتری نشان دادند. صندوق‌های مختلط، مانند مشترک امید ایرانیان، با تخصیص متوازن بین سهام و اوراق درآمد ثابت، زیان‌های کمتری (حدود ۳-۸٪) متحمل شدند. این تفاوت‌ها نشان می‌دهد که نوع صندوق و استراتژی آن چگونه می‌تواند اثر نوسانات بازار را تعدیل کند. سرمایه‌گذاران باید به روندهای کلان اقتصادی، مانند تورم، نرخ ارز و سیاست‌های پولی، توجه کنند، زیرا این عوامل بر جهت‌گیری بازار و بازدهی صندوق‌ها تأثیر مستقیم دارند.

نقش ترکیب دارایی‌ها و مدیریت حرفه‌ای

ترکیب دارایی‌های صندوق‌ها نقش کلیدی در تعیین بازدهی و ریسک آن‌ها دارد. صندوق‌های سهامی، مانند آگاه، با تخصیص ۷۰-۹۰٪ به سهام، در بازارهای صعودی بازدهی بالاتری (۲۰-۳۵٪ سالانه) ارائه می‌دهند، اما در بازارهای نزولی نوسانات بیشتری دارند. صندوق‌های درآمد ثابت، مانند افرا نماد پایدار، با تخصیص ۸۵-۹۵٪ به اوراق مشارکت، صکوک و سپرده‌های بانکی، بازدهی پایدار ۱۸-۲۵٪ سالانه دارند. صندوق‌های مختلط، با ترکیب ۴۰-۶۰٪ سهام و مابقی اوراق درآمد ثابت، بازدهی متعادلی بین ۱۵-۲۵٪ ارائه می‌دهند. صندوق‌های اهرمی، مانند موج فیروزه، با استفاده از اهرم مالی، سود و زیان را تقویت می‌کنند و در بازار صعودی بازدهی تا ۴۵٪ داشته‌اند.

مدیریت حرفه‌ای نیز تأثیر قابل توجهی بر عملکرد دارد. مدیران صندوق با تحلیل بازار، انتخاب سهام یا اوراق مناسب و زمان‌بندی معاملات، بازدهی را بهینه می‌کنند. برای مثال، صندوق سپهر کاریزما با سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های صادراتی مانند فولاد و پتروشیمی، از افزایش نرخ ارز در زمستان ۱۴۰۳ سود برد و بازدهی ماهانه ۸٪ ثبت کرد. در مقابل، صندوق درآمد ثابت مفید با تخصیص دقیق به اوراق با نرخ سود بالا، بازدهی ثابت ۱.۸٪ ماهانه ارائه داد. صندوق‌های مبتنی بر طلا، مانند عیار و زر، با رصد قیمت جهانی طلا و نرخ ارز، بازدهی ۲۰-۳۰٪ سالانه داشته‌اند. مدیریت فعال، به‌ویژه در دوره‌های نوسان بازار، می‌تواند تفاوت قابل توجهی در عملکرد ایجاد کند.

تأثیر سیاست‌های نظارتی و نقدشوندگی

سیاست‌های نظارتی سازمان بورس، مانند محدودیت‌های دامنه نوسان و الزامات بازارگردانی، بر بازدهی و نقدشوندگی صندوق‌ها اثر می‌گذارد. صندوق‌های قابل معامله (ETF)، مانند یاقوت آگاه و موج فیروزه، به دلیل معامله در بورس، نقدشوندگی بالایی دارند، اما ممکن است با حباب قیمتی (تفاوت قیمت تابلو و NAV) مواجه شوند. تا تیر ۱۴۰۴، حباب قیمتی در برخی صندوق‌های اهرمی، مانند کاریزما، در دوره‌های تقاضای بالا افزایش یافت و بازدهی کوتاه‌مدت را تقویت کرد، اما ریسک افت قیمت را نیز بالا برد. صندوق‌های غیر ETF، مانند مشترک امید ایرانیان، از طریق صدور و ابطال نقد می‌شوند و ممکن است تأخیر بیشتری در نقدشوندگی داشته باشند.

سیاست‌های بانک مرکزی، مانند افزایش نرخ سود بانکی به ۲۰-۲۳٪، به نفع صندوق‌های درآمد ثابت بوده و بازدهی آن‌ها را تقویت کرده است. در مقابل، محدودیت‌های دامنه نوسان برای صندوق‌های اهرمی و سهامی، حباب قیمتی را تشدید کرده که می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش دهد. سیاست‌های نظارتی آینده، مانند تغییرات در نرخ سود یا الزامات سرمایه‌گذاری، می‌توانند بر جذابیت انواع صندوق‌ها تأثیر بگذارند.

پیش‌بینی بازدهی و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌های بورسی

با توجه به شرایط اقتصادی ایران، از جمله تورم بالا، نوسانات ارزی و پتانسیل رشد بازار بورس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری بورسی همچنان گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران با اهداف و ریسک‌پذیری‌های مختلف هستند. تا ۱ تیر ۱۴۰۴ (ژوئن ۲۰۲۵)، صندوق‌های سهامی، درآمد ثابت، مختلط، اهرمی و مبتنی بر طلا چشم‌اندازهای متفاوتی داشته‌اند. این بخش به پیش‌بینی بازدهی این صندوق‌ها تا پایان ۱۴۰۴ پرداخته و استراتژی‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری در آن‌ها را بررسی می‌کند.

چشم‌انداز کوتاه‌مدت

در کوتاه‌مدت، بازدهی صندوق‌های بورسی به روند بازار و عوامل اقتصادی بستگی دارد. با توجه به تورم ۳۵-۴۰٪ و نوسانات ارزی، انتظار می‌رود که صندوق‌های اهرمی و سهامی، مانند موج فیروزه و سپهر کاریزما، در بازارهای صعودی بازدهی ۳۰-۴۵٪ ارائه دهند. این بازدهی در صورتی محقق می‌شود که صنایع صادراتی، مانند پتروشیمی و فلزات، از افزایش نرخ ارز و قیمت‌های جهانی سود ببرند. برای مثال، در بهار ۱۴۰۴، موج فیروزه با ضریب اهرمی بالا، بازدهی ماهانه ۱۲٪ برای واحدهای ممتاز ثبت کرد.

صندوق‌های درآمد ثابت، مانند افرا نماد پایدار و یاقوت آگاه، با نرخ سود بانکی ۲۰-۲۳٪، بازدهی پایدار ۲۰-۲۵٪ سالانه ارائه خواهند داد. این صندوق‌ها در دوره‌های نزولی بازار، مانند پاییز ۱۴۰۳، با بازدهی ماهانه ۱.۸-۲.۲٪، گزینه‌ای امن بودند. صندوق‌های مختلط، مانند مشترک امید ایرانیان، بازدهی متعادل ۱۵-۲۵٪ خواهند داشت و برای سرمایه‌گذاران با ریسک متوسط مناسب‌اند. صندوق‌های مبتنی بر طلا، مانند عیار، با توجه به رشد قیمت جهانی طلا و نرخ ارز، بازدهی ۲۰-۳۰٪ ارائه می‌دهند. اگر بازار بورس در کوتاه‌مدت اصلاحی شود، صندوق‌های درآمد ثابت و مبتنی بر طلا عملکرد بهتری خواهند داشت.

چشم‌انداز بلندمدت

در بلندمدت، صندوق‌های بورسی می‌توانند برای سرمایه‌گذارانی با افق زمانی سه تا پنج‌ساله بازدهی جذابی ارائه دهند. با توجه به روندهای تاریخی، انتظار می‌رود که صندوق‌های سهامی و اهرمی، مانند آگاه و کاریزما، در صورت رشد پایدار بازار، بازدهی سالانه‌ای بین ۲۰-۳۵٪ داشته باشند. این بازدهی به عواملی مانند بهبود زیرساخت‌های اقتصادی، افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و رشد صنایع پیشرو بستگی دارد. صندوق‌های درآمد ثابت، مانند مفید و بانک شهر، با بازدهی سالانه ۱۸-۲۳٪، برای حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم مناسب‌اند.

صندوق‌های مختلط با بازدهی ۱۵-۲۵٪، تعادل بین ریسک و بازدهی را فراهم می‌کنند. صندوق‌های مبتنی بر طلا، با توجه به جایگاه طلا به‌عنوان دارایی امن، بازدهی ۲۰-۳۰٪ در بلندمدت خواهند داشت، به‌ویژه اگر تورم و نوسانات ارزی ادامه یابد. رشد بلندمدت بازار به عواملی مانند کاهش تورم، ثبات ارزی و سیاست‌های حمایتی دولت از بازار سرمایه وابسته است. در صورت تحقق این شرایط، صندوق‌های بورسی می‌توانند جایگزین مناسبی برای سرمایه‌گذاری‌های سنتی مانند مسکن باشند.

استراتژی‌های سرمایه‌گذاری

برای موفقیت در سرمایه‌گذاری در صندوق‌های بورسی، سرمایه‌گذاران باید استراتژی‌های متناسب با اهداف خود اتخاذ کنند. در کوتاه‌مدت، ورود به صندوق‌های اهرمی و سهامی، مانند موج فیروزه، در شروع روندهای صعودی بازار سودآور است. در دوره‌های اصلاحی، صندوق‌های درآمد ثابت، مانند افرا، و مبتنی بر طلا، مانند زر، گزینه‌های بهتری هستند. تنوع‌بخشی به پرتفوی با ترکیب صندوق‌های مختلف، مانند یاقوت آگاه (درآمد ثابت) و سپهر کاریزما (سهامی)، می‌تواند ریسک را کاهش دهد.

در بلندمدت، سرمایه‌گذاری تدریجی (مانند خرید ماهانه واحدها) اثر نوسانات بازار را کاهش می‌دهد. سرمایه‌گذاران باید گزارش‌های عملکرد صندوق‌ها را از سایت فیپیران بررسی کنند و به معیارهایی مانند نسبت شارپ و ثبات بازدهی توجه داشته باشند. مشورت با مشاوران مالی برای انتخاب صندوق مناسب و زمان‌بندی سرمایه‌گذاری ضروری است. پیگیری اخبار اقتصادی، مانند تغییرات نرخ سود بانکی و سیاست‌های دولت، به تصمیم‌گیری آگاهانه کمک می‌کند.

ریسک‌ها و فرصت‌ها

صندوق‌های بورسی فرصت‌های جذابی برای کسب بازدهی ارائه می‌دهند، اما ریسک‌هایی نیز دارند. فرصت اصلی، تنوع در انتخاب صندوق‌ها با توجه به ریسک‌پذیری است. صندوق‌های اهرمی و سهامی در بازار صعودی سود بالا دارند، در حالی که صندوق‌های درآمد ثابت و مبتنی بر طلا در بازار نزولی ثبات بیشتری ارائه می‌دهند. ریسک‌های اصلی شامل نوسانات بازار، کارمزدهای مدیریتی و تغییرات سیاست‌های نظارتی است. سرمایه‌گذاران باید ریسک‌پذیری خود را ارزیابی کنند و از استراتژی‌های مدیریت ریسک، مانند تنوع‌بخشی و بررسی دوره‌ای عملکرد، استفاده کنند.

پرسش‌های متداول

صندوق سرمایه‌گذاری بورسی چیست؟

صندوق سرمایه‌گذاری بورسی نهادی مالی است که با تجمیع سرمایه‌های خرد، سبدی از دارایی‌ها مانند سهام، اوراق درآمد ثابت یا طلا تشکیل می‌دهد و توسط تیمی حرفه‌ای مدیریت می‌شود.

انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بورسی کدام‌اند؟

انواع اصلی شامل صندوق‌های سهامی، درآمد ثابت، مختلط، اهرمی و مبتنی بر طلا هستند که هر کدام ریسک و بازدهی متفاوتی دارند.

چرا صندوق‌های سهامی بازدهی بالاتری دارند؟

صندوق‌های سهامی با تخصیص حداقل ۷۰٪ به سهام، در بازارهای صعودی سود بیشتری ارائه می‌دهند، اما در بازارهای نزولی ریسک زیان بالاتری دارند.

صندوق‌های درآمد ثابت برای چه کسانی مناسب‌اند؟

این صندوق‌ها با بازدهی پایدار و ریسک پایین، برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار که به دنبال حفظ ارزش سرمایه و سود ثابت هستند، مناسب‌اند.

صندوق‌های اهرمی چگونه کار می‌کنند؟

صندوق‌های اهرمی با استفاده از اهرم مالی، سود و زیان را تقویت می‌کنند و برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر در بازارهای صعودی مناسب‌اند.

صندوق‌های مبتنی بر طلا چه مزیتی دارند؟

این صندوق‌ها با سرمایه‌گذاری در اوراق مبتنی بر طلا، ارزش سرمایه را در برابر تورم و نوسانات ارزی حفظ می‌کنند و بازدهی وابسته به قیمت طلا دارند.

تفاوت صندوق‌های ETF با غیر ETF چیست؟

صندوق‌های ETF در بورس معامله می‌شوند و نقدشوندگی بالایی دارند، در حالی که صندوق‌های غیر ETF از طریق صدور و ابطال در سایت صندوق نقد می‌شوند.

حباب قیمتی در صندوق‌های ETF چیست؟

حباب قیمتی تفاوت بین قیمت تابلو و ارزش خالص دارایی (NAV) است که می‌تواند بازدهی را افزایش دهد، اما ریسک افت قیمت را نیز به همراه دارد.

کدام صندوق برای سرمایه‌گذاری بهتر است؟

انتخاب به ریسک‌پذیری و اهداف مالی بستگی دارد. صندوق‌های سهامی و اهرمی برای افراد ریسک‌پذیر، درآمد ثابت برای محافظه‌کاران و مختلط برای تعادل مناسب‌اند.

بهترین زمان برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های بورسی چیست؟

بهترین زمان به شرایط بازار بستگی دارد. بازارهای صعودی برای صندوق‌های سهامی و اهرمی و بازارهای نزولی برای صندوق‌های درآمد ثابت مناسب‌ترند. بررسی گزارش‌های فیپیران توصیه می‌شود.

مقایسه بازده صندوق ها