حقوق بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه چقدر است؟

حقوق بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه چقدر است؟، بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه یکی از پرجستجوترین موضوعات میان بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی است؛ چون بسیاری از افراد به دلایل مختلف (مهاجرت، تغییر شغل، بیماری، ورشکستگی کارفرما و…) نمی‌توانند ۳۰ سال کامل بیمه بپردازند و می‌خواهند بدانند با همین ۱۵ سال دقیقاً چقدر مستمری دریافت خواهند کرد.

پاسخ ساده نیست؛ برخلاف تصور رایج، مبلغ مستمری یک عدد ثابت (مثلاً ۶ یا ۸ میلیون) نیست و بسته به حقوق دو سال آخر، سابقه قبل یا بعد از ۱۳۸۱، مزایای مشمول بیمه و چند عامل دیگر، از حدود ۱۲ میلیون تومان (حداقل قانونی) تا بیش از ۲۷ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴ متغیر است. در این مقاله به زبان کاملاً ساده و با مثال‌های واقعی توضیح می‌دهیم که مستمری شما با ۱۵ سال سابقه چقدر خواهد شد و چگونه می‌توانید آن را به‌طور قانونی به حداکثر برسانید.

فهرست مطالب:

حقوق بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه چقدر است؟
عوامل موثر بر افزایش یا کاهش مستمری با ۱۵ سال سابقه
راه‌های قانونی افزایش مستمری با همان ۱۵ سال سابقه

حقوق بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه چقدر است؟

طبق ماده ۷۷ قانون تأمین اجتماعی، مستمری بازنشستگی برابر است با یک‌سی‌ام میانگین دستمزد مشمول کسر حق بیمه در دو سال آخر (۲۴ ماه آخر) ضرب در تعداد سال‌های پرداخت حق بیمه. فرمول دقیق به این شکل است:

مستمری ماهانه = (میانگین حقوق مشمول بیمه ۲۴ ماه آخر) ÷ ۳۰ × تعداد سال‌های سابقه

یعنی اگر کسی ۱۵ سال سابقه داشته باشد، ضریب سابقه او ۱۵ است و مستمری او معادل ۱۵/۳۰ (یعنی نصف) میانگین حقوق دو سال آخر خواهد بود.

نکات مهم در محاسبه میانگین دو سال آخر

اگر در ۲۴ ماه آخر، فرد چند ماه بیکاری یا عدم پرداخت حق بیمه داشته باشد، این ماه‌ها حذف و به عقب‌تر می‌رویم تا ۲۴ ماه کامل حقوق‌دار پر شود.
حقوق مشمول کسر حق بیمه = حقوق پایه + مزایای مشمول بیمه (مانند حق مسکن، خواربار، بن کارگری، حق اولاد و عائله‌مندی و در اکثر موارد اضافه‌کاری دائم).
سقف حقوق مشمول بیمه در سال ۱۴۰۴ برابر ۷ برابر حداقل دستمزد است (در حال حاضر حدود ۵۳ میلیون تومان در ماه).

مثال‌های واقعی حقوق بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه (سال ۱۴۰۴)

حداقل دستمزد ماهانه	میانگین دو سال آخر	مستمری ماهانه با ۱۵ سال سابقه	توضیح
۱۲ میلیون تومان (حداقل‌بگیر)	حدود ۱۰–۱۱ میلیون تومان	حدود ۵/۵ تا ۶ میلیون تومان	فرد همیشه حداقل‌بگیر بوده
۲۰ میلیون تومان	۲۰ میلیون تومان	حدود ۱۰ میلیون تومان	حقوق متوسط
۳۵ میلیون تومان	۳۵ میلیون تومان	حدود ۱۷/۵ میلیون تومان	حقوق خوب، بدون رسیدن به سقف
۵۳ میلیون تومان (سقف)	۵۳ میلیون تومان	حدود ۲۶/۵ میلیون تومان	حداکثر مستمری ممکن با ۱۵ سال

آیا با ۱۵ سال سابقه می‌توان با حقوق کامل بازنشسته شد؟

خیر. برای دریافت مستمری کامل (۳۰/۳۰) باید حداقل ۳۰ سال سابقه داشته باشید یا از طرق خاص (مثل بازنشستگی پیش از موعد در کارهای سخت و زیان‌آور با ۲۰ سال سابقه متوالی یا ۲۵ سال متناوب) اقدام کنید. با ۱۵ سال سابقه معمولی، حداکثر نصف میانگین دو سال آخر را دریافت می‌کنید.

حداقل مستمری بازنشستگی چقدر است؟

طبق ماده ۱۱۱ قانون تأمین اجتماعی، حداقل مستمری هیچ‌گاه نباید از حداقل دستمزد سال مربوطه کمتر باشد. بنابراین در سال ۱۴۰۴، حتی اگر طبق فرمول مبلغ کمتری به شما تعلق بگیرد، تأمین اجتماعی مستمری را تا سطح حداقل دستمزد (حدود ۱۲ میلیون تومان) افزایش می‌دهد. به عبارت دیگر، کمتر از حدود ۱۲ میلیون تومان مستمری با ۱۵ سال سابقه در سال ۱۴۰۴ نمی‌گیرید.

خلاصه وضعیت ۱۴۰۴

حداقل مستمری با ۱۵ سال سابقه ≈ ۱۲ میلیون تومان
متوسط واقعی دریافتی اکثر افراد ≈ ۸ تا ۱۴ میلیون تومان
حداکثر ممکن ≈ ۲۶/۵ میلیون تومان (در صورت داشتن حقوق سقف ۷ برابری در دو سال آخر)

اگر حقوق دو سال آخر شما بالا باشد، ۱۵ سال سابقه می‌تواند مستمری بسیار خوبی (تا بیش از ۲۰ میلیون تومان) برایتان به همراه داشته باشد، اما اگر همیشه حداقل‌بگیر بوده‌اید، تقریباً همان حداقل دستمزد جاری را به عنوان مستمری دریافت خواهید کرد.

عوامل موثر بر افزایش یا کاهش مستمری با ۱۵ سال سابقه

مبلغ مستمری بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه، برخلاف تصور عموم، رقم ثابتی نیست و تفاوت‌های بسیار زیادی بین افراد مختلف وجود دارد. حتی دو نفر با دقیقاً ۱۵ سال سابقه ممکن است یکی ۱۲ میلیون و دیگری بیش از ۲۵ میلیون تومان مستمری دریافت کند. این تفاوت فقط به «حقوق دو سال آخر» برنمی‌گردد؛ عوامل متعدد دیگری نیز به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در مبلغ نهایی تأثیر می‌گذارند.

تاثیر فوق‌العاده مهم «سابقه بیمه قبل از سال ۱۳۸۱»

یکی از مهم‌ترین و کمتر شناخته‌شده‌ترین عوامل، وجود یا عدم وجود سابقه بیمه قبل از اصلاح قانون در سال ۱۳۸۱ است. تا پایان سال ۱۳۸۰، میانگین دستمزد برای محاسبه مستمری بر اساس آخرین حقوق (یا حداکثر ۵ سال آخر) محاسبه می‌شد، نه دو سال آخر.

اگر فردی حتی یک روز سابقه بیمه قبل از ۱۳۸۱ داشته باشد، تأمین اجتماعی موظف است میانگین دستمزد را به‌صورت ترکیبی محاسبه کند: ابتدا میانگین تا پایان ۱۳۸۰ به روش قدیم و سپس از ۱۳۸۱ به بعد به روش جدید محاسبه شده و در نهایت میانگین وزنی گرفته می‌شود. این موضوع باعث می‌شود مستمری افرادی که حتی ۳–۴ سال سابقه قبل از ۱۳۸۱ دارند، گاهی تا ۴۰–۵۰ درصد بیشتر از افرادی شود که تمام سابقه‌شان بعد از این تاریخ است.

نقش مزایای مشمول بیمه در دو سال آخر

بسیاری از کارگران و کارمندان تصور می‌کنند فقط حقوق پایه در محاسبه مستمری تأثیر دارد، در حالی که تمام مزایای مستمر و مشمول کسر حق بیمه (حق مسکن، بن کارگری، حق خواربار، حق اولاد، حق عائله‌مندی، پایه سنوات، اضافه‌کاری دائم، کار در شیفت و …) به‌طور کامل در میانگین دو سال آخر وارد می‌شود. به همین دلیل کارگرانی که در کارگاه‌های بزرگ با مزایای بالا کار می‌کنند، حتی با ۱۵ سال سابقه، مستمری بالای ۲۰ میلیون تومان دریافت می‌کنند.

تاثیر افزایش حداقل دستمزد در سال‌های اخیر

از سال ۱۳۹۸ به بعد، حداقل دستمزد هر سال رشد بسیار بالایی داشته است. این موضوع باعث شده افرادی که در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ حقوق دریافت کرده‌اند، میانگین دو سال آخر بسیار بالایی داشته باشند و در نتیجه با ۱۵ سال سابقه هم مستمری بسیار خوبی بگیرند. در مقابل، کسانی که آخرین حقوق‌شان مربوط به قبل از سال ۱۴۰۰ است (مثلاً به دلیل بیکاری یا بیمه خویش‌فرما با مبلغ پایین)، میانگین بسیار پایینی خواهند داشت و احتمالاً فقط حداقل مستمری (حدود ۱۲ میلیون تومان) دریافت خواهند کرد.

تاثیر بیمه مشاغل سخت و زیان‌آور

اگر حتی یک روز از ۱۵ سال سابقه در مشاغل سخت و زیان‌آور (مثل کار در معدن، کار در ارتفاع، جوشکاری زیر آب و …) باشد و کمیته استانی آن را تأیید کند، هر سال سابقه در این مشاغل ۱/۵ سال محاسبه می‌شود. در نتیجه فردی با ۱۰ سال کار عادی + ۵ سال کار سخت، معادل ۱۷/۵ سال سابقه محاسبه می‌شود و مستمری بالاتری می‌گیرد.

راه‌های قانونی افزایش مستمری با همان ۱۵ سال سابقه

بسیاری از افراد پس از اینکه متوجه می‌شوند با ۱۵ سال سابقه فقط نصف میانگین دو سال آخر را می‌گیرند، به دنبال راه‌های قانونی برای افزایش مستمری هستند. خوشبختانه چند روش کاملاً قانونی و مورد تأیید تأمین اجتماعی وجود دارد که می‌تواند مستمری را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.

پرداخت حق بیمه با دستمزد بالاتر در دو سال آخر (بیمه اختیاری یا خویش‌فرما با دستمزد دلخواه)

یکی از رایج‌ترین و مؤثرترین روش‌ها، ادامه بیمه به‌صورت اختیاری یا خویش‌فرما در دو سال پایانی با بالاترین دستمزد ممکن (سقف ۷ برابر حداقل دستمزد) است. مثلاً فردی که در سال ۱۴۰۳ از کارفرما جدا شده، می‌تواند تا پایان ۱۴۰۵ با پرداخت ماهانه حدود ۸–۹ میلیون تومان حق بیمه (با دستمزد سقف)، میانگین دو سال آخر خود را به حداکثر ممکن برساند. در این صورت با ۱۵ سال سابقه، مستمری حدود ۲۶–۲۷ میلیون تومان دریافت خواهد کرد.

استفاده ازکارافتادگی جزئی یا کلی به نفع بازنشستگی

اگر فرد به دلیل بیماری یا حادثه دچار کاهش توانایی کار شود و کمیسیون پزشکی تأمین اجتماعی حداقل ۱۰ تا ۶۵ درصد ازکارافتادگی برای او تشخیص دهد، می‌تواند با همان ۱۵ سال سابقه و بدون شرط سنی، مستمری ازکارافتادگی بگیرد که دقیقاً مانند مستمری بازنشستگی و بر اساس همان فرمول محاسبه می‌شود، اما معمولاً مبلغ بالاتری پرداخت می‌کنند (به دلیل اضافه شدن کمک هزینه‌های جانبی).

استفاده از ماده ۳۶ قانون (ادامه بیمه پس از ۶۰ سالگی برای آقایان و ۵۵ سالگی برای خانم‌ها)

اگر فرد به سن بازنشستگی رسیده اما میانگین دو سال آخرش پایین است، می‌تواند با ادامه پرداخت حق بیمه (حتی یک روز بیشتر از دو سال) درخواست کند که میانگین جدیدی بر اساس دستمزد جدید محاسبه شود. این روش به‌ویژه برای افرادی که حقوق پایینی داشته‌اند بسیار مفید است.

خرید سابقه سربازی یا مرخصی بدون حقوق

خرید حداکثر ۲ سال سابقه سربازی یا مرخصی بدون حقوق (با نرخ سال جاری) هم می‌تواند میانگین را کمی افزایش می‌دهد و هم باعث می‌شود دو سال آخر با دستمزد بالاتری بسته شود.

با ترکیب این روش‌ها، بسیاری از افراد توانسته‌اند با همان ۱۵ سال سابقه واقعی، مستمری بالای ۲۲ تا ۲۷ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴ دریافت کنند. مهم‌ترین نکته این است که این اقدامات باید قبل از صدور حکم بازنشستگی انجام شود؛ پس از صدور حکم، دیگر امکان تغییر میانگین وجود ندارد.

پرسش‌های متداول درباره بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه

آیا با ۱۵ سال سابقه واقعاً می‌شود بازنشسته شد؟

بله. طبق ماده ۱۰ قانون تأمین اجتماعی، آقایان با ۶۰ سال سن و ۱۵ سال سابقه و خانم‌ها با ۵۵ سال سن و ۱۵ سال سابقه می‌توانند درخواست بازنشستگی بدهند (حتی اگر دو سال آخر بیمه نداشته باشند).

مستمری با ۱۵ سال سابقه نصف حقوق دو سال آخر می‌شود؟

دقیقاً. فرمول تأمین اجتماعی این است: میانگین حقوق ۲۴ ماه آخر ÷ ۳۰ × ۱۵ = مستمری ماهانه. یعنی دقیقاً ۱۵/۳۰ یا ۵۰ درصد میانگین دو سال آخر.

اگر دو سال آخر حقوق نداشته باشم چه اتفاقی می‌افتد؟

تأمین اجتماعی به عقب‌تر می‌رود و ۲۴ ماه کامل حقوق‌دار را پیدا می‌کند. مثلاً اگر ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ بیکار بوده‌اید، میانگین ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ ملاک قرار می‌گیرد.

حداقل مستمری با ۱۵ سال سابقه در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟

هیچ‌گاه کمتر از حداقل دستمزد همان سال نمی‌شود. در سال ۱۴۰۴ حداقل مستمری حدود ۱۲ میلیون تومان خواهد بود حتی اگر طبق فرمول کمتر از این مبلغ به شما تعلق بگیرد.

حداکثر مستمری ممکن با ۱۵ سال سابقه چقدر است؟

اگر دو سال آخر با سقف ۷ برابر حداقل دستمزد (حدود ۵۳–۵۵ میلیون تومان) بیمه پرداخته باشید، مستمری حدود ۲۶/۵ تا ۲۷/۵ میلیون تومان خواهد شد.

اگر قبل از سال ۱۳۸۱ سابقه داشته باشم مستمری‌ام بیشتر می‌شود؟

بله، خیلی زیاد. حتی یک ماه سابقه قبل از ۱۳۸۱ باعث می‌شود میانگین به روش ترکیبی (قدیم + جدید) محاسبه شود و معمولاً ۳۰ تا ۶۰ درصد مستمری را افزایش می‌دهد.

آیا می‌توانم با پرداخت بیمه اختیاری یا خویش‌فرما در دو سال آخر، حقوقم را بالا ببرم؟

بله، کاملاً قانونی است. خیلی‌ها دو سال آخر با سقف ۷ برابر بیمه می‌پردازند و مستمری‌شان را از ۱۲ میلیون به بالای ۲۵ میلیون تومان می‌رسانند.

اگر کارم سخت و زیان‌آور بوده باشد با ۱۵ سال حقوق کامل می‌گیرم؟

خیر، حقوق کامل نمی‌گیرید ولی هر سال کار سخت ۱/۵ سال حساب می‌شود. مثلاً ۱۰ سال کار سخت + ۵ سال عادی ≈ ۲۰ سال سابقه می‌شود و مستمری حدود ۶۶ درصد میانگین می‌شود.

خرید سربازی در افزایش مستمری با ۱۵ سال سابقه مؤثر است؟

بله، هم سابقه را تا ۱۷ سال می‌رساند و هم دو سال آخر را با حقوق بالاتری می‌بندد؛ معمولاً ۲ تا ۴ میلیون تومان به مستمری اضافه می‌کند.

بعد از صدور حکم بازنشستگی می‌توان میانگین را تغییر داد؟

خیر. بعد از صدور حکم دیگر هیچ راهی برای افزایش میانگین وجود ندارد؛ همه کارها باید قبل از درخواست بازنشستگی انجام شود.

ممنون که تا پایان مقاله”حقوق بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه چقدر است؟“همراه ما بودید

بیشتر بخوانید:

حقوق بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه چقدر است؟