گواهی سپرده کالایی چیست؟، گواهی سپرده کالایی یک ابزار مالی نوین است که به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به تحویل فیزیکی کالا، در بازارهای کالایی سرمایه‌گذاری کنند.این گواهی نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار مشخصی از کالای سپرده‌شده در انبارهای تحت تأیید بورس کالا است.گواهی سپرده کالایی به‌ویژه برای کالاهایی مانند سکه طلا، زعفران، پسته، سیمان و دیگر کالاها طراحی شده است و در بورس کالای ایران معامله می‌شود. این ابزار مالی به‌عنوان ابزاری برای تأمین مالی، کاهش هزینه‌های انبارداری و مدیریت ریسک در بازارهای کالایی عمل می‌کند.
فهرست مطالب:
گواهی سپرده کالایی چیست؟
گواهی سپرده کالایی یکی از ابزارهای مالی بورس کالای ایران است که به‌عنوان ورقه بهادار، نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار مشخصی از کالای سپرده‌شده در انبارهای مورد تأیید بورس کالا می‌باشد. این گواهی‌ها در بازار مالی بورس کالا معامله می‌شوند و به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به تحویل فیزیکی کالا، در بازارهای کالایی سرمایه‌گذاری کنند.
انواع گواهی سپرده کالایی
گواهی سپرده کالایی با توجه به نوع دارایی مبنا به انواع مختلف تقسیم می‌شود که تا کنون در بورس کالای ایران برخی از آن‌ها تعریف و معامله شده‌اند. در ادامه، به معرفی برخی از این گواهی‌ها می‌پردازیم:
-
گواهی سپرده سکه طلا
گواهی سپرده سکه طلا یکی از گواهی‌های پربازده و پرمعامله است. ارزش هر برگه گواهی سپرده طلا معادل ۰.۰۱ سکه بهار آزادی است، بنابراین برای خرید یک سکه کامل باید ۱۰۰ گواهی سپرده خریداری کرد. -
گواهی سپرده زعفران
این گواهی سپرده از بهمن ۱۳۹۵ در بورس کالا راه‌اندازی شد. واحد این گواهی بر حسب گرم است و هر برگه آن معادل یک گرم زعفران می‌باشد. -
گواهی سپرده پسته
گواهی سپرده پسته از سال ۱۳۹۶ در بورس کالا فعال شده است و واحد آن به کیلوگرم است.
علاوه بر این‌ها، گواهی سپرده کالاهای دیگری مانند کشمش، سیمان، شیشه، برنج، رطب و زیره سبز نیز در بورس کالا معامله می‌شود.
تاریخچه گواهی سپرده کالایی
شورای عالی بورس و اوراق بهادار در تاریخ ۱۲ خردادماه ۱۳۹۳، بر اساس بند ۲۴ ماده ۱ و بند ۴ ماده ۴ قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه ۱۳۸۴، “گواهی سپرده کالایی” را به‌عنوان یک ابزار مالی در بازار اوراق بهادار شناسایی و تصویب کرد. مقرر شد دستورالعمل اجرایی معاملات این اوراق توسط هیات مدیره سازمان بورس تصویب و از طریق بورس‌های کالایی اجرایی شود.
برای اولین بار، این اوراق در سال ۱۳۹۴ به‌عنوان ابزار تأمین مالی در بخش کشاورزی استفاده شد. بر اساس ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی، این اوراق به‌طور آزمایشی برای فروش ذرت در سه استان خوزستان، کرمانشاه و فارس به‌کار گرفته شد. همچنین در اواخر سال ۱۳۹۴، گواهی سپرده کالایی در بازار سکه برای تأمین مالی معرفی گردید. تجربه موفق این معاملات، موجب شد که بورس کالا از این ابزار در جهت تأمین مالی سایر بازارها نیز استفاده کند؛ به‌طوری که در سال ۱۳۹۵ تعداد انبارهای بیشتری برای پذیرش کالاهای مختلف گواهی سپرده اختصاص یافت. همچنین، برای فروش محصولات کشاورزی مانند جو و زعفران و نیز در بازار سکه، از گواهی سپرده استفاده شد.
کاربردهای گواهی سپرده کالایی چیست؟
گواهی سپرده کالایی یکی از ابزارهای مالی بورس کالای ایران است که مزایای متعددی برای تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران به همراه دارد. در ادامه، به برخی از کاربردهای مهم این ابزار می‌پردازیم:
تأمین مالی از طریق وثیقه‌گذاری
دارندگان گواهی سپرده کالایی می‌توانند از این اوراق به‌عنوان وثیقه برای دریافت تسهیلات مالی از بانک‌ها استفاده کنند. این امر به تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی کمک می‌کند تا به منابع مالی مورد نیاز خود دست یابند.
مدیریت ریسک با استفاده در قراردادهای مشتقه
در بازار مشتقه بورس کالا، قراردادهای آتی و اختیار معامله وجود دارند که دارایی پایه آن‌ها می‌تواند گواهی سپرده کالایی باشد. این ویژگی به معامله‌گران امکان می‌دهد تا ریسک نوسانات قیمت کالاها را مدیریت کنند.
سهولت در خرید و فروش کالا
با استفاده از گواهی سپرده کالایی، خریداران می‌توانند بدون نیاز به تحویل فیزیکی کالا، از نوسانات قیمت آن بهره‌مند شوند. این امر به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران خرد که تمایلی به نگهداری فیزیکی کالا ندارند، مناسب است.
کشف قیمت‌های منصفانه و شفاف
معاملات گواهی سپرده کالایی در بورس کالا تحت نظارت دقیق انجام می‌شود و قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند. این شفافیت به کشف قیمت‌های منصفانه کمک می‌کند.
امکان استفاده به‌عنوان وثیقه برای انجام معامله
در برخی موارد، گواهی سپرده کالایی می‌تواند به‌عنوان تضمین برای انجام معاملات در بورس کالا مورد استفاده قرار گیرد. این ویژگی به افزایش اعتبار و اطمینان در معاملات کمک می‌کند.
کاهش هزینه‌های انبارداری و جابجایی
با سپرده‌گذاری کالا در انبارهای مورد تأیید بورس کالا و استفاده از گواهی سپرده، هزینه‌های مرتبط با انبارداری و جابجایی کالا کاهش می‌یابد. این امر به بهبود کارایی در زنجیره تأمین کمک می‌کند.
امکان دریافت کالا در زمان سررسید
دارندگان گواهی سپرده کالایی می‌توانند در زمان سررسید، کالای خود را از انبارهای مورد تأیید بورس کالا دریافت کنند. این ویژگی به مصرف‌کنندگان این امکان را می‌دهد که کالا را در زمان مورد نیاز خود دریافت کنند.
مزایا و معایب گواهی سپرده کالایی
گواهی سپرده کالایی یکی از ابزارهای مالی نوین در بازار سرمایه ایران است که با ارائه مزایا و معایب خاص خود، نقش مهمی در تسهیل معاملات کالاها و تأمین مالی تولیدکنندگان ایفا می‌کند. در ادامه، به بررسی مزایا و معایب این ابزار می‌پردازیم:
مزایای گواهی سپرده کالایی
-
سهولت در خرید و فروش کالا
سرمایه‌گذاران می‌توانند بدون نیاز به تحویل فیزیکی کالا، از نوسانات قیمت آن بهره‌مند شوند. این امر به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران خرد که تمایلی به نگهداری فیزیکی کالا ندارند، مناسب است. -
کاهش هزینه‌های انبارداری و جابجایی
با سپرده‌گذاری کالا در انبارهای مورد تأیید بورس کالا و استفاده از گواهی سپرده، هزینه‌های مرتبط با انبارداری و جابجایی کالا کاهش می‌یابد. این امر به بهبود کارایی در زنجیره تأمین کمک می‌کند. -
مدیریت ریسک با استفاده در قراردادهای مشتقه
در بازار مشتقه بورس کالا، قراردادهای آتی و اختیار معامله وجود دارند که دارایی پایه آن‌ها می‌تواند گواهی سپرده کالایی باشد. این ویژگی به معامله‌گران امکان می‌دهد تا ریسک نوسانات قیمت کالاها را مدیریت کنند. -
تأمین مالی از طریق وثیقه‌گذاری
دارندگان گواهی سپرده کالایی می‌توانند از این اوراق به‌عنوان وثیقه برای دریافت تسهیلات مالی از بانک‌ها استفاده کنند. این امر به تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی کمک می‌کند تا به منابع مالی مورد نیاز خود دست یابند. -
کشف قیمت‌های منصفانه و شفاف
معاملات گواهی سپرده کالایی در بورس کالا تحت نظارت دقیق انجام می‌شود و قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند. این شفافیت به کشف قیمت‌های منصفانه کمک می‌کند. -
امکان استفاده به‌عنوان وثیقه برای انجام معامله
در برخی موارد، گواهی سپرده کالایی می‌تواند به‌عنوان تضمین برای انجام معاملات در بورس کالا مورد استفاده قرار گیرد. این ویژگی به افزایش اعتبار و اطمینان در معاملات کمک می‌کند.
معایب گواهی سپرده کالایی
-
نیاز به حداقل حجم خرید برای برخی کالاها
برخی کالاها در بورس کالا دارای حداقل حجم خرید مشخصی هستند که باید رعایت شود. این محدودیت ممکن است مانع معامله در حجم‌های کمتر شود، بنابراین لازم است اطلاعات کافی درباره شرایط هر کالا داشته باشید. -
هزینه‌های انبارداری و کارمزد
دارندگان گواهی سپرده کالایی ممکن است ملزم به پرداخت هزینه‌های انبارداری و کارمزدهای مرتبط با معاملات باشند. این هزینه‌ها می‌تواند بر سودآوری سرمایه‌گذاری تأثیر بگذارد. -
عدم امکان فروش مجدد در برخی معاملات ناپیوسته
در معاملات ناپیوسته، امکان فروش مجدد گواهی سپرده کالایی وجود ندارد و خریدار باید پس از خرید، کالا را تحویل بگیرد. این ویژگی ممکن است برای برخی سرمایه‌گذاران محدودیت ایجاد کند. -
وابستگی به انبارهای مورد تأیید بورس
برای استفاده از گواهی سپرده کالایی، کالا باید در انبارهای مورد تأیید بورس کالا نگهداری شود. این وابستگی ممکن است برای برخی تولیدکنندگان محدودیت ایجاد کند. -
محدودیت در تنوع کالاها
تمامی کالاها قابلیت صدور گواهی سپرده کالایی را ندارند و تنها کالاهایی که شرایط خاصی دارند، می‌توانند این گواهی را دریافت کنند. این محدودیت ممکن است برای برخی فعالان بازار چالش‌برانگیز باشد.
سوالات متداول
-
گواهی سپرده کالایی چیست؟
گواهی سپرده کالایی یک ابزار مالی است که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار مشخصی از کالای سپرده‌شده در انبارهای مورد تأیید بورس کالا است.
-
گواهی سپرده کالایی چه کاربردی دارد؟
این گواهی برای تسهیل معاملات کالاها، تأمین مالی از طریق وثیقه‌گذاری، مدیریت ریسک با استفاده در قراردادهای مشتقه و خرید و فروش بدون نیاز به تحویل فیزیکی کالا استفاده می‌شود.
-
چگونه می‌توان گواهی سپرده کالایی خرید؟
برای خرید گواهی سپرده کالایی باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و کد بورسی دریافت کنید. سپس از طریق کارگزاری‌های مجاز بورس کالا، می‌توانید گواهی سپرده را خریداری کنید.
-
چه کالاهایی می‌توانند گواهی سپرده داشته باشند؟
کالاهایی مانند سکه طلا، زعفران، پسته، سیمان، برنج، کشمش و دیگر محصولات کشاورزی و صنعتی قابلیت صدور گواهی سپرده کالایی دارند.
-
واحد گواهی سپرده کالایی بر اساس چه معیاری تعیین می‌شود؟
واحد گواهی سپرده کالایی بر اساس واحد اندازه‌گیری کالا تعیین می‌شود؛ به‌طور مثال، برای زعفران واحد آن بر حسب گرم و برای پسته بر حسب کیلوگرم است.
-
آیا گواهی سپرده کالایی قابل معامله است؟
بله، گواهی سپرده کالایی در بازار بورس کالا قابل خرید و فروش است.
-
گواهی سپرده کالایی چه مزایایی دارد؟
از مزایای این گواهی می‌توان به سهولت در خرید و فروش، کاهش هزینه‌های انبارداری، امکان استفاده از آن به‌عنوان وثیقه و مدیریت ریسک با استفاده در قراردادهای مشتقه اشاره کرد.
-
آیا می‌توان کالاهای واقعی را با گواهی سپرده دریافت کرد؟
بله، پس از تحویل گواهی سپرده و رعایت شرایط بورس کالا، می‌توان کالا را از انبارهای مورد تأیید بورس دریافت کرد.
-
گواهی سپرده سکه طلا چیست؟
گواهی سپرده سکه طلا یکی از گواهی‌های پرمعامله است که هر برگه آن معادل ۰.۰۱ سکه طلا است. برای خرید یک سکه کامل باید ۱۰۰ گواهی سپرده خریداری کرد.
-
گواهی سپرده کالایی چه هزینه‌هایی دارد؟
برای نگهداری کالا در انبار، هزینه‌های انبارداری و کارمزد معاملات ممکن است از دارندگان گواهی سپرده دریافت شود.
سخن پایانی
گواهی سپرده کالایی با ارائه ویژگی‌هایی مانند تسهیل در خرید و فروش، امکان استفاده به‌عنوان وثیقه و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و انبارداری، یکی از ابزارهای مؤثر برای سرمایه‌گذاری در بازارهای کالایی است. این گواهی به‌ویژه برای کسانی که تمایل به خرید و فروش کالاها بدون نیاز به تحویل فیزیکی دارند، گزینه‌ای مناسب است و به افزایش شفافیت و کارایی بازارهای کالایی کمک می‌کند.
ما همراه شما هستیم تا بازارهای مالی را گام‌به‌گام و ساده بیاموزید.
ممنون که تا پایان مقاله”گواهی سپرده کالایی چیست؟“همراه ما بودید.
بیشتر بخوانید:
نظرات کاربران