بازنشستگان خویش فرما چه کسانی هستند؟، در ایران وقتی می‌گوییم «بازنشسته خویش‌فرما» خیلی‌ها فقط به راننده تاکسی یا مغازه‌دار فکر می‌کنند که خودش بیمه پرداخته، اما واقعیت خیلی بزرگ‌تر و متنوع‌تر است. این روزها بیش از دو میلیون نفر در کشور حقوق بازنشستگی‌شان را نه از دولت یا شرکت، بلکه به‌خاطر پولی که سال‌ها خودشان به تأمین اجتماعی یا (در موارد خاص) به صندوق کشوری واریز کرده‌اند، دریافت می‌کنند. این افراد نه کارمند رسمی بودند، نه کارگر کارخانه؛ بلکه با اراده خودشان آینده‌شان را بیمه کردند و حالا جزو خوش‌حقوق‌ترین و آزادترین بازنشستگان ایران هستند.
در این مقاله دقیقاً توضیح می‌دهیم بازنشسته خویش‌فرما یعنی چه، چه کسانی می‌توانند بشوند، چه تفاوتی بین خویش‌فرمای تأمین اجتماعی و خویش‌فرمای کشوری وجود دارد، چه مزایا و معایبی دارد و چرا در سال ۱۴۰۴ این مسیر برای خیلی‌ها بهترین انتخاب زندگی‌شان بوده است.
فهرست مطالب:
بازنشستگان خویش فرما چه کسانی هستند؟
«بازنشسته خویش‌فرما» در ایران دو معنای کاملاً متفاوت دارد که خیلی‌ها آن‌ها را با هم اشتباه می‌گیرند. در واقع دو گروه مجزا با این نام وجود دارند:
بازنشسته خویش‌فرما در صندوق تأمین اجتماعی (۹۵٪ موارد)
این گروه عظیم (بیش از ۱٫۸ میلیون نفر در سال ۱۴۰۴) کسانی هستند که هیچ‌وقت کارمند یا کارگر با کارفرما نبودند و خودشان مستقیماً برای خودشان حق بیمه به تأمین اجتماعی پرداخت کرده‌اند.
چه کسانی جزو این گروه‌اند؟
- رانندگان تاکسی، کامیون، اتوبوس و وانت
- همه اصناف (آرایشگر، خیاط، مکانیک، سوپرمارکتی، طلافروش، قصاب و …)
- پزشکان، وکلا، مهندسان و حسابدارانی که مطب یا دفتر خصوصی دارند
- زنان خانه‌دار و دختران دانشجو (طرح ویژه بیمه زنان خانه‌دار)
- ایرانیان خارج از کشور
- افرادی که در ۴۵–۵۵ سالگی تازه بیمه شده‌اند تا سریع بازنشسته شوند
- کشاورزان، دامداران و کارگران فصلی
ویژگی‌هایشان
- حقوق‌شان از تأمین اجتماعی می‌آید (فیش در es.tamin.ir)
- دفترچه درمانی تأمین اجتماعی دارند (اگر نرخ ۱۸ یا ۲۷ درصد پرداخته باشند)
- وام‌های تأمین اجتماعی (تا ۳۰۰ میلیون)، تورهای سیاحتی و بیمه تکمیلی تأمین اجتماعی شامل‌شان میشود
- حق اولاد و عائله‌مندی ندارند (مگر در موارد خیلی خاص و جدید)
- عیدی‌شان کمتر از کشوری‌هاست اما دارند
- حقوق‌شان معمولاً بین ۱۲ تا ۳۰ میلیون تومان در ماه است (چون خودشان پایه بیمه را بالا انتخاب کرده‌اند)
بازنشسته خویش‌فرما در صندوق بازنشستگی کشوری (فقط ۵٪ موارد – گروه خیلی خاص)
این گروه فقط شامل کارمندان سابق رسمی یا پیمانی دولت میشود که در مقطعی از خدمت (مثلاً بعد از مرخصی بدون حقوق طولانی یا استعفای موقت) دیگر حقوق دولتی نمی‌گرفتند، اما خواستند سابقه‌شان قطع نشود. بنابراین خودشان هر دو سهم (کارمند + دولت) را به صندوق کشوری واریز کردند تا به ۳۰ سال برسند.
چه کسانی جزو این گروه‌اند؟
- معلمان یا کارمندان دولتی که چند سال مرخصی بدون حقوق گرفتند
- کارمندانی که دستگاه‌شان منحل شد یا مازاد اعلام شدند اما خواستند سابقه ادامه پیدا کند
- قضات یا کارمندان عالی‌رتبه‌ای که زودتر می‌خواستند بازنشسته شوند
ویژگی‌هایشان
- حقوق‌شان از صندوق بازنشستگی کشوری و از بودجه دولت پرداخت میشود
- همه مزایای کامل کشوری شامل‌شان میشود: – وام ۳۰۰–۵۰۰ میلیونی ضروری – کمک‌هزینه سفر داخلی و خارجی – بیمه تکمیلی آتیه‌سازان حافظ – تورهای مشهد، کیش، ترکیه و … – حق عائله‌مندی و اولاد (از سال ۱۴۰۲ به بعد برقرار شد) – عیدی کامل مثل سایر کشوری‌ها
- فیش حقوقی‌شان در cspf.ir (سامانه سبز) است
پس وقتی می‌گوییم «بازنشسته خویش‌فرما» ۹۹٪ مواقع منظور همان راننده، مغازه‌دار و خانه‌دار است که از تأمین اجتماعی حقوق می‌گیرد، اما گروه خیلی کوچکی هم هستند که واقعاً کشوری‌اند و همه مزایای کامل کشوری را می‌گیرند.
مزایای بازنشستگان خویش‌فرما که خیلی‌ها نمی‌دانند و سالانه میلیون‌ها تومان سود می‌کنند
وقتی حرف از بازنشستگی خویش‌فرما میشود، بیشتر افراد فقط به پرداخت ماهانه حق بیمه فکر می‌کنند و می‌گویند «چقدر سخت است خودت پول بدهی»، اما واقعیت این است که همین گروه از بازنشستگان در ۵–۱۰ سال اخیر بهترین سود را از سیستم بازنشستگی ایران برده‌اند. آن‌ها نه تنها حقوق بالاتری می‌گیرند، بلکه از ده‌ها مزیت پنهان و قانونی استفاده می‌کنند که کارمندان عادی و حتی بسیاری از کشوری‌ها از آن بی‌خبرند.
انتخاب آزادانه پایه بیمه و حقوق چندبرابری
برخلاف کارمندان دولتی و کارگری که پایه حقوق‌شان را سازمان تعیین می‌کند، فرد خویش‌فرما می‌تواند هر ماه یا هر سال پایه بیمه‌اش را تا سقف مجاز (در سال ۱۴۰۴ تا ۲۲–۲۵ میلیون تومان) بالا ببرد. نتیجه؟ حقوق بازنشستگی‌اش گاهی به ۳۵–۴۰ میلیون تومان در ماه می‌رسد، در حالی که یک کارمند معمولی کشوری با ۳۰ سال سابقه نهایتاً ۱۸–۲۲ میلیون می‌گیرد. هزاران راننده و مغازه‌دار همین الان با همین روش حقوق بالای ۳۰ میلیون دارند.
امکان بازنشستگی در ۸–۱۰ سال واقعی
خیلی از مردان ۵۲–۵۸ ساله و زنان ۴۸–۵۴ ساله که تازه بیمه خویش‌فرما بسته‌اند، با انتخاب نرخ بالا و خرید سابقه سربازی، دقیقاً در ۸–۱۰ سال به حقوق کامل می‌رسند. در حالی که کارمند دولتی باید ۳۰ سال تمام کار کند. سال ۱۴۰۳ بیش از ۱۲۰ هزار نفر فقط با همین روش در یک سال بازنشسته شدند.
دفترچه درمان مادام‌العمر رایگان و بیمه تکمیلی قوی
اگر نرخ ۱۸ یا ۲۷ درصد انتخاب کنید، تا آخر عمر شما و تمام افراد تحت تکفل‌تان (همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال یا دانشجو تا ۲۵ سال) دفترچه درمانی رایگان دارید. همچنین بیمه تکمیلی جدید تأمین اجتماعی (از سال ۱۴۰۳) تا ۸۰ درصد هزینه دندانپزشکی، عینک، سمعک و حتی عمل‌های زیبایی را پوشش می‌دهد، چیزی که بسیاری از کشوری‌ها باید جداگانه پول بدهند.
وام‌های کلان بدون ضامن و با کارمزد ۴ درصد
بازنشستگان خویش‌فرما تأمین اجتماعی هر سال یا هر دو سال یک‌بار می‌توانند وام ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیونی بدون ضامن و فقط با کسر از حقوق بگیرند. در سال ۱۴۰۴ بیش از ۸۰۰ هزار فقره وام فقط برای این گروه پرداخت شد. همچنین وام‌های فوری ۵۰ میلیونی آنلاین در کمتر از ۴۸ ساعت وجود دارد.
تورهای سیاحتی و زیارتی بسیار ارزان یا رایگان
صندوق تأمین اجتماعی هر سال صدها تور مشهد، کیش، قشم و حتی ترکیه و عراق را با ۷۰–۹۰ درصد تخفیف برای بازنشستگان خویش‌فرما برگزار می‌کند. خیلی از این بازنشستگان سالی دو سه بار با هزینه‌ای کمتر از یک میلیون تومان به سفر می‌روند.
معایب و مشکلات بازنشستگان خویش‌فرما که باید قبل از شروع بدانید تا پشیمان نشوید
هرچند مزایای خویش‌فرمایی بسیار زیاد است، اما این مسیر بدون دردسر هم نیست. خیلی از افرادی که بدون آگاهی کامل وارد این بیمه شده‌اند، بعد از چند سال با مشکلات جدی مواجه شده‌اند و حتی بعضی مجبور شده‌اند بیمه را قطع کنند. شناخت دقیق این معایب باعث میشود تصمیم درستی بگیرید.
پرداخت ۱۰۰ درصد حق بیمه از جیب خودتان
در بیمه عادی، کارفرما ۲۰–۲۳ درصد می‌دهد و شما فقط ۷–۹ درصد، اما در خویش‌فرمایی شما باید کل مبلغ را بدهید. در سال ۱۴۰۴ برای پایه متوسط (۱۲ میلیون) ماهانه حدود ۲٫۸ تا ۳٫۵ میلیون تومان باید پرداخت کنید. اگر یک ماه عقب بیفتید، ممکن است سابقه قطع شود و مجبور شوید دوباره از صفر شروع کنید.
نداشتن حق اولاد و عائله‌مندی در اکثر موارد
برخلاف بازنشستگان کشوری و لشکری، بازنشستگان خویش‌فرما تأمین اجتماعی معمولاً حق اولاد (برای هر فرزند) و عائله‌مندی (برای همسر) نمی‌گیرند. این یعنی اگر ۳ فرزند داشته باشید، ماهانه ۳–۵ میلیون تومان کمتر از یک کشوری هم‌رده دریافت می‌کنید. فقط در موارد خیلی خاص و جدید (مثل زنان خانه‌دار با شرایط خاص) این حقوق پرداخت میشود.
ریسک افزایش سالانه حق بیمه و سقف پایه
هر سال حق بیمه خویش‌فرما ۳۰–۵۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. کسی که سال ۱۳۹۸ ماهانه ۵۰۰ هزار تومان می‌داد، الان باید ۳٫۵ میلیون بدهد. اگر نتوانید همراهی کنید، سابقه‌تان متوقف میشود. همچنین سقف پایه بیمه هر سال توسط هیئت مدیره تأمین اجتماعی تعیین میشود و ممکن است نتوانید به اندازه دلخواه بالا ببرید.
عدم امکان انتقال سابقه به صندوق کشوری یا لشکری
وقتی خویش‌فرما شدید، برای همیشه در تأمین اجتماعی می‌مانید. هیچ راهی برای بردن سابقه به کشوری یا لشکری (حتی با پرداخت پول) وجود ندارد. این یعنی از مزایای کامل کشوری (وام‌های ۵۰۰ میلیونی، تورهای خارجی رایگان و …) برای همیشه محروم می‌شوید.
مشکلات درمان در نرخ‌های پایین (۱۲ و ۱۴ درصد)
اگر برای کاهش هزینه نرخ ۱۲ درصد (بدون درمان) یا ۱۴ درصد (ویژه زنان خانه‌دار) انتخاب کنید، بعد از بازنشستگی هیچ دفترچه درمانی ندارید و باید خودتان همه هزینه‌ها را بدهید. خیلی از افرادی که این نرخ را انتخاب کرده‌اند، الان پشیمان‌اند و مجبورند بیمه تکمیلی خصوصی گران بخرند.
قطع شدن بیمه در صورت بیماری یا بیکاری طولانی
اگر به دلیل بیماری یا مشکل مالی چند ماه نتوانید حق بیمه بدهید، تأمین اجتماعی بیمه‌تان را قطع می‌کند و برای ادامه باید دوباره قرارداد جدید ببندید، گاهی با از دست دادن چند ماه سابقه. این مشکل برای بازنشستگان خویش‌فرما بسیار شایع‌تر از کارمندان است.
با شناخت دقیق این مزایا و معایب، دیگر کسی پشیمان نمی‌شود. خویش‌فرمایی برای کسانی که درآمد ثابت و خوبی دارند بهترین راه است، اما برای افرادی که درآمدشان نوسان دارد یا چند فرزند کوچک دارند، ممکن است در بلندمدت ضرر کند.
پرسش‌های متداول درباره بازنشستگان خویش‌فرما
-
بازنشسته خویش‌فرما دقیقاً یعنی چه؟
خط فاصله یعنی کسی که خودش ۱۰۰ درصد حق بیمه بازنشستگی را پرداخت کرده و کارفرمای دیگری نداشته؛ حقوقش را بعد از بازنشستگی از تأمین اجتماعی (یا در موارد خاص از صندوق کشوری) می‌گیرد.
-
آیا راننده تاکسی و مغازه‌دار جزو خویش‌فرما هستند؟
خط فاصله بله، بیشترشان همین‌طور هستند؛ با بیمه مشاغل آزاد یا رانندگان خودشان حق بیمه می‌دهند و الان حقوق بالای ۲۰–۳۰ میلیون می‌گیرند.
-
آیا میشود با خویش‌فرمایی بازنشسته کشوری شد؟
خط فاصله فقط اگر قبلاً کارمند رسمی دولت بوده باشید و بخشی از سابقه را خودتان به صندوق کشوری پرداخت کرده باشید؛ افراد عادی خیر، فقط تأمین اجتماعی.
-
حق اولاد و عائله‌مندی به خویش‌فرماها می‌دهند؟
خط فاصله در تأمین اجتماعی معمولاً خیر (مگر موارد جدید زنان خانه‌دار)، اما در خویش‌فرمای کشوری از سال ۱۴۰۲ بله، کامل پرداخت میشود.
-
وام و تور و بیمه تکمیلی برای خویش‌فرماها هست؟
خط فاصله بله؛ خویش‌فرمای تأمین اجتماعی وام تا ۳۰۰ میلیون و تورهای ارزان دارد؛ خویش‌فرمای کشوری همه امکانات کامل کشوری (وام ۵۰۰ میلیونی، سفر خارجی و …) را دارد.
-
چقدر باید ماهانه پرداخت کنیم تا حقوق خوبی بگیریم؟
خط فاصله در سال ۱۴۰۴ برای حقوق ۲۰–۲۵ میلیون تومانی، ماهانه حدود ۳ تا ۴٫۵ میلیون تومان (بسته به پایه و نرخ) باید پرداخت کنید.
-
آیا خانم‌های خانه‌دار هم می‌توانند خویش‌فرما شوند؟
خط فاصله بله؛ با طرح ویژه «بیمه زنان خانه‌دار» فقط با ۱۰–۱۵ سال پرداخت و رسیدن به ۶۰ سال سن حقوق کامل می‌گیرند.
-
اگر چند ماه نتونستم پول بیمه بدهم چه میشود؟
خط فاصله در تأمین اجتماعی بیمه قطع میشود و برای ادامه باید قرارداد جدید ببندید؛ در کشوری با پرداخت جریمه می‌توانید ادامه دهید.
-
حقوق خویش‌فرماها بیشتر است یا کارمندهای معمولی؟
خط فاصله معمولاً خیلی بیشتر؛ چون خودشان پایه بیمه را بالا می‌برند، خیلی از خویش‌فرماها الان بالای ۳۰–۳۵ میلیون حقوق می‌گیرند.
-
بهترین سن برای شروع بیمه خویش‌فرما کی است؟
خط فاصله هرچه زودتر بهتر، اما حتی ۵۵ سالگی هم دیر نیست؛ خیلی‌ها از ۵۲–۵۸ سالگی شروع کرده‌اند و ۸–۱۰ سال بعد حقوق کامل گرفته‌اند.
ممنون که تا پایان مقاله”بازنشستگان خویش فرما چه کسانی هستند؟“همراه ما بودید
بیشتر بخوانید:
- از کجا بفهمیم بیمه بازنشستگی داریم؟
- از کجا بفهمیم حقوق بازنشستگان واریز شده است؟
- اگر حقوق بازنشستگی واریز نشد به کجا مراجعه کنیم؟
- آیا بازنشستگی اجباری است؟
- آیا بازنشستگان کشوری بیمه عمر دارند؟
- آیا بازنشستگان معاف از مالیات هستند؟
- آیا بازنشستگان فولاد جزو بازنشستگان کشوری هستند؟
- آیا بازنشستگان معاف از مالیات هستند؟
- آیا بازنشستگان می توانند کار کنند؟
- بازنشستگان وزارت کشور شامل چه کسانی میشود؟
- بازنشستگان کشوری چه کسانی هستند؟
- بازنشستگان لشکری چه کسانی هستند؟
- بازنشستگی سختی کار چند سال است؟
- آیا بازنشستگان حکم کارگزینی دارند؟
- آیا استفاده نکردن از بیمه بیکاری در بازنشستگی تأثیر دارد؟
- آیا بازنشستگان تامین اجتماعی جز بازنشستگان کشوری هستند؟
- بازنشستگی بیمه روستایی چند سال است؟
- بازنشستگی نیروهای مسلح چند سال است؟
- بیمه تکمیلی بازنشستگان کشوری چیست؟
- بیمه منزلت بازنشستگان چیست؟
- کسور بازنشستگی چیست؟
- فرق بین بازنشستگان و مستمری بگیران چیست؟
- حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی از کجا تامین می شود؟
- برای گرفتن کارت کانون بازنشستگان تامین اجتماعی چه باید کرد؟
- کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تا چه ساعتی باز است؟
- کارت کانون بازنشستگان به چه دردی میخوره؟
- کانون بازنشستگان تامین اجتماعی زیر نظر کدام ارگان است؟
- وظایف کانون بازنشستگان چیست؟
نظرات کاربران